وفَاء به مهادنه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
وفَاء به مهادنه : پایبندی بر پیمان صلح با کفار توسط طرفین عقد
وفای به پیمان صلح با کفار از طرف امام در صورت وفای کفار به عهد و پیمان خود، واجب است؛ [۱] دلیل مطلب وجود آیات و روایت است؛ برای نمونه:
1ـ آیه اوّل سوره مائده که میفرماید: « اوفوا بالعقود؛ به عهد و پیمان خود وفا دار باشید. »؛
2ـ حدیث پیامبر اکرم (ص) که فرمود: « من کان بینه و بین قوم عهد فلا یشدّ؛ کسی که با قومی پیمان بسته نباید آن را بگسلد » [۲] ؛
3ـ ادعای بلا خلاف. [۳]
لیکن در بعضی موارد وفای به عهد مهادنه لازم نیست که عبارت است از:
1ـ در صورت خوف خیانت از ناحیه کفار؛ و مقصود از خوف، تنها ترس قلبی نیست بلکه مراد، ترسی است که قرائن خارجی بر آن دلالت داشته باشد؛ [۴]
2ـ در صورتی که پیمان صلح مشروط به انجام فعل غیر جایز از طرف کفار باشد؛ مانند: تظاهر به منکرات، باز گرداندن زنان مسلم به کفار؛ [۵]
3ـ در صورت فساد مهادنه به خاطر زیادی مدت.
پانوشت
منابع
- قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 517
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 294
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 114