هدم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
هدم : کلام باطل‌کننده کلام گوینده قبلی
«هدم» از اسلوب‌های بدیعی و بلاغی قرآن، در لغت به معنای ساقط و نابود کردن و شکستن، و در اصطلاح علم بیان عبارت است از این که شخصی سخن متضمن معنایی را بیاورد، سپس دیگری ضد آن را بگوید، که در حقیقت، کلام گوینده اول را هدم و نابود کند؛ مانند:
1. «وَقَالَتِ الْیَهُودُ وَالنَّصَارَی نَحْنُ أَبْنَاء اللّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ»؛ «و یهودان و ترسایان گفتند ما پسران خدا و دوستان او هستیم» (مائده// 18) که با آیات «مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ»؛ «خدا فرزندی اختیار نکرده» (مؤمنون// 91) ، «وَاللّهُ لاَ یُحِبُّ الظَّالِمِینَ»؛ «و خداوند بیدادگران را دوست نمیدارد» (آل‌عمران// 57) ، و: «قُلْ فَلِمَ یُعَذِّبُکُم بِذُنُوبِکُم»؛ «بگو پس چرا شما را به (کیفر) گناهانتان عذاب میکند دنه)» (مائده// 18) هدم و ساقط شده است.
2. «إِذَا جَاءکَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ» که با آیه «وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ» (منافقون// 1) هدم شده است.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 412
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه هدم به زیرصفحه هدم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.