نجوم (قرآن)
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نجوم (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن
«نجوم» و «نجم» یکی از اسامی و صفات قرآن است. «نجم» در لغت به معنای طلوع و بروز است. مثلا وقتی گفته میشود «نجم القرن و النبات» یعنی شاخ و علف رویید و ظاهر شد. ستاره را نیز از آن جهت که طلوع میکند «نجم» میگویند.
واژه «نجم» چهار بار به صورت مفرد (نجم) و نُه بار به صورت جمع (نجوم) در قرآن به کار رفته است. در غالب این موارد، کلمات «نجم» و «نجوم» به معنای ستاره و ستارگان است.
برخی گفتهاند مراد از آن در آیه اول سوره مبارکه نجم: «وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَی» و آیه 75 سوره واقعه: «فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ» قرآن است؛ زیرا با آیات بعدی که در باره وحی و قرآن است تناسب دارد؛ توضیح مطلب این است که عرب واژه «نجوم» را بر چیزی اطلاق میکند که تدریجاً و در فواصل مختلف بروز کند؛ و اطلاق «نجم» به قرآن نیز به این سبب است که در طول 23 سال و در مقاطع مختلف بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است.
منابع
- قاموس قرآن جلد 7 : صفحه (25-26)
- تاریخ القرآن جلد 22 : صفحه 477
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 9 : صفحه 286
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 27
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 50
- هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 38
- تاریخ قرآن : صفحه 32
اصطلاحنامه
اعم
منابع
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 50
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 27
- تاریخ القرآن جلد 22 : صفحه 477
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 10
- تاریخ قرآن : صفحه 32
- شناختی از قرآن : صفحه 10
- قاموس قرآن جلد 7 : صفحه (25-26)
- قرآن درآئینه اندیشه ها : صفحه 255
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 9 : صفحه 286
- هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 38