عملکردها

نجوم (قرآن)

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نجوم (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

«نجوم» و «نجم» یکی از اسامی و صفات قرآن است. «نجم» در لغت به معنای طلوع و بروز است. مثلا وقتی گفته می‌شود «نجم القرن و النبات» یعنی شاخ و علف رویید و ظاهر شد. ستاره را نیز از آن جهت که طلوع می‌کند «نجم» می‌گویند.

واژه «نجم» چهار بار به صورت مفرد (نجم) و نُه بار به صورت جمع (نجوم) در قرآن به کار رفته است. در غالب این موارد، کلمات «نجم» و «نجوم» به معنای ستاره و ستارگان است.

برخی گفته‌اند مراد از آن در آیه اول سوره مبارکه نجم: «وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَی» و آیه 75 سوره واقعه: «فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ» قرآن است؛ زیرا با آیات بعدی که در باره وحی و قرآن است تناسب دارد؛ توضیح مطلب این است که عرب واژه «نجوم» را بر چیزی اطلاق می‌کند که تدریجاً و در فواصل مختلف بروز کند؛ و اطلاق «نجم» به قرآن نیز به این سبب است که در طول 23 سال و در مقاطع مختلف بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است.

منابع

  1. قاموس قرآن جلد 7 : صفحه (25-26)
  2. تاریخ القرآن جلد 22 : صفحه 477
  3. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 9 : صفحه 286
  4. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 27
  5. المفردات فی غریب القرآن : صفحه 50
  6. هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 38
  7. تاریخ قرآن : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

منابع

  • المفردات فی غریب القرآن : صفحه 50
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 27
  • تاریخ القرآن جلد 22 : صفحه 477
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 10
  • تاریخ قرآن : صفحه 32
  • شناختی از قرآن : صفحه 10
  • قاموس قرآن جلد 7 : صفحه (25-26)
  • قرآن درآئینه اندیشه ها : صفحه 255
  • مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 9 : صفحه 286
  • هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 38