شرایط حجیت عرف
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
شرایط حجیت عرف : امور لازم برای جواز تمسّک به عرف
شرایط حجیت عرف، شرایطی است که وجود آنها زمینه تمسک به عرف را آماده می‌سازد. این شرایط عبارت است از:
1. روش عرفی، مورد پذیرش عقل و پسند ذوق سلیم و خواسته عموم باشد؛
2. روش عرفی، از امور تکراری و شایع بین همه مردم باشد؛
3. روش عرفی یا باید از زمان گذشته رایج باشد و یا عرف معمول در زمان واقعه باشد؛ بنابراین، اگر روش عرفی بعد از زمان واقعه‌ای رایج شود، نسبت به آن، اعتبار و حجیت ندارد؛
4. توافقی بر خلاف عرف صورت نگرفته باشد؛ پس اگر بر خلاف عرف رایج، توافقی صورت گیرد، پیروی از آن عرف لزومی ندارد، زیرا عرف اگر چه به منزله شرط ضمنی در عقود و معاملات هم چون عقد بیع است، ولی با وجود شرط صریح از سوی بایع یا مشتری بر خلاف آن، دیگر زمینه‌ای برای تمسک به آن عرف باقی نمی‌ماند؛
5. نص معتبر، با عرف، مخالف نباشد، زیرا این مخالفت به منزله ردع و منع شارع از آن است.
منابع
- الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه (85-86)
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 259
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «شرایط حجیت عرف» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: