دوران بین جزئیت و مانعیت

توضیح مفهومی

دوران بین جزئیت و مانعیت : تردید در جزء بودن یا مانع بودن چیزی نسبت به مکلّفٌ به

دوران بین جزئیت و مانعیت، از اقسام شبهه مقرون به علم اجمالی بوده و در جایی است که در جزئیت چیزی برای مأمورٌ به و یا مانعیت آن تردید شود، مانند: تردید در این که ' تکبیرات افتتاحیه ' ـ تکبیرهای شش گانه قبل از تکبیرة الاحرام ـ از اجزای نماز است یا مانع نماز می‌باشد. مرحوم ' آخوند ' در این باره می‌گوید: این مورد از قبیل دوران امر بین محذورین نیست تا مجرای اصل تخییر باشد، بلکه از قبیل دوران امر بین متباینین و مجرای اصل احتیاط می‌باشد، زیرا در دوران بین محذورین، احتیاط امکان ندارد و به همین دلیل، اصل تخییر جاری می‌شود، اما در این جا احتیاط امکان دارد و می‌توان یک نماز را همراه تکبیرات افتتاحیه و نماز دیگری را بدون آن اقامه کرد. اما مرحوم ' شیخ انصاری ' این مورد را از موارد دوران بین محذورین دانسته و حکم به تخییر می‌نماید.

نکته:

جزء و شرط، وجودشان در مأمورٌ به دخالت دارد، اما مانع و قاطع عدمشان در مأمورٌ به دخالت دارد. فرق مانع با قاطع این است که مانع با اصل ماهیت مأمورٌ به سازگار نیست، اما قاطع با هیئت اتصالیه‌ای که در مأمورٌ به معتبر است، منافات دارد.

منابع

1. کفایة الاصول : صفحه 423
2. اصول الاستنباط : صفحه 260
3. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 129
4. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 209
5. تحریرالفصول جلد 6,5 : صفحه 720
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

شبهه مقرون به علم اجمالی

وابسته

شک در جزئیت، شک در مانعیت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دوران بین جزئیت و مانعیت به زیرصفحه دوران بین جزئیت و مانعیت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اصول الاستنباط : صفحه 260
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 485
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 209
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 129
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 364
• تحریرالفصول جلد 5,6 : صفحه 720
• تحریرالفصول جلد 6,5 : صفحه 720
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 442
• کفایة الاصول : صفحه 423
• منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 6 : صفحه 372