حکمت (قرآن)

توضیح مفهومی

حکمت (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

«حکمت» حالت و توانایی درک و تشخیص است که شخص با آن می‌تواند حق و واقعیت را درک کند و کار متقن انجام دهد. راغب می‌گوید: حکمت، رسیدن به حق با علم و عقل است.

در آیاتی از قرآن «حکمت» وصف قرآن قرار گرفته و بر «الکتاب» و «آیات الله» عطف شده است:

1. «وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَیْکُمْ مِّنَ الْکِتَابِ وَالْحِکْمَةِ یَعِظُکُم بِهِ» (بقره// 231) .

2. «وَاذْکُرْنَ مَا یُتْلَی فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ وَالْحِکْمَةِ» (احزاب// 34) .

3. «وَأَنزَلَ اللّهُ عَلَیْکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ» (نساء// 113) .

در باره منظور از «حکمت» در این آیات بین مفسران اختلاف است؛ برخی گفته‌اند «حکمت» همان قرآن و حکمت‌های مندرج در آن است، و ذکر «حکمت» پس از «الکتاب» در آیات قبل، از باب ذکر خاص بعد از عام و یا ذکر جزء بعد از کل است.

علامه طبرسی می‌گوید: منظور از «الکتاب» قرآن و مراد از «حکمت» سنّت است.

در ~تفسیر نمونه~ آمده است: «آیات الله» و «حکمت» (در آیه 34 سوره احزاب ) هر دو اشاره به قرآن است؛ ولی تعبیر «آیات الله» نظر به جنبه اعجاز قرآن دارد و تعبیر «حکمت» محتوای عمیق و دانشی را که در آن نهفته است بازگو می‌کند.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
2. الاتقان فی علوم القرآن : صفحه 183
3. تاریخ قرآن : صفحه 31
4. قاموس قرآن جلد 2 : صفحه 163
5. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 40
6. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 158
7. تفسیر نمونه جلد 17 : صفحه 296
8. تاریخ جمع قرآن : صفحه 7
9. المفردات فی غریب القرآن : صفحه (126-127)
10. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 16 : صفحه 313

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حکمت (قرآن) به زیرصفحه حکمت (قرآن)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 2 : صفحه 179
• اعجاز قرآن : صفحه 31
• الاتقان فی علوم القرآن : صفحه 183
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 344
• المفردات فی غریب القرآن : صفحه (126-127)
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 16 : صفحه 313
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 7
• تاریخ قرآن : صفحه 31
• تفسیر نمونه جلد 17 : صفحه 296
• قاموس قرآن جلد 2 : صفحه 163
• قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 40
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 158