تولیه ( واگذاری کار به دیگری )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ تولیه ( واگذاری کار به دیگری )

◄ تولیه در طهارات سه گانه

توضیح مفهومی

تولیه: واگذار کردن کاری یا اعطای منصبی به کسی/ معامله کالا بر اساس قیمت تمام شده برای فروشنده) ر بیع تولیه (.

از تولیه به معنای نخست در بابهای طهارت، هبه و قضاء سخن رفته است.

بنابر مشهور در افعال وضو، غسل و تیمّم در صورت امکان، مباشرت واجب است و در حال اختیار - بدون اقتضای ضرورت - تولیه در آن جایز نیست. 1 مراد از تولیه، مباشرت دادن دیگری در ریختن آب بر اعضا در وضو یا غسل و زدن دست بر خاک و کشیدن آن بر صورت و دستها در تیمّم است. مباشرت در تهیّه مقدّمات طهارت حتی ریختن آب بر کف دست وضو گیرنده یا غسل کننده، مشمول حکم یادشده نیست؛

________________________________________

669

بلکه استعانت به‏شمار می‏رود و کراهت دارد) ر استعانت (.

آیا تولیه تنها حکم وضعی دارد و موجب بطلان طهارت می‏گردد و حرمت تکلیفی ندارد مگر به قصد تشریع، یا علاوه بر حکم وضعی، دارای حکم تکلیفی و حرمت ذاتی نیز می‏باشد؛ در نتیجه تولیه فی‏نفسه، هم گناه است و هم موجب بطلان طهارت؟

برخی گفته‏اند: مفاد ظاهر عبارات هرچند حرمت ذاتی است؛ لیکن با تأمّل در آنها فهمیده می‏شود که مراد فقها بطلان) حکم وضعی (است و حرمت) حکم تکلیفی (در صورت قصد تشریع یا اکتفا به نماز واجب با آن طهارت و مانند آن خواهد بود. 2

در فرض عدم امکان مباشرت، تولیه - هرچند با پرداخت پولی - واجب است. 3

آیا ولیّ کودک می‏تواند مالی را که خود به کودک هبه کرده از طرف او قبول کند؟ برخی بین سرپرستی که ولایتش بدون تولیه بوده، مانند پدر و جدّ پدری و سرپرستی که ولایتش با تولیه بوده، مانند وصیّ تفصیل قائل شده و در صورت دوم، قبول هبه را برای کودک از طرف ولیّ صحیح ندانسته‏اند. 4

منصب قضاوت نوعی ولایت بر مردم است؛ از این‏رو تنها امام علیه السّلام یا نایب خاصّ او - که در تولیه، مأذون از طرف امام است - می‏تواند آن را به دیگری تفویض کند. در اینکه نایب عام؛ یعنی فقیه جامع الشّرایط در دوران غیبت نیز می‏تواند منصب قضاوت را به دیگری اعطا کند، اختلاف است. بر عدم جواز، ادعای اجماع شده است5) ر قضاوت (.

1. مختلف الشیعة 301 /1؛ الحدائق الناضرة 2 362 /2. جواهر الکلام 4 313. 3 313 - 312 /2. المبسوط 305 /3؛ مختلف الشیعة 5 282 /6. جامع المقاصد 194 - 193 /8؛ جواهر الکلام 381 /27 و.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 668

اصطلاح‌نامه

اعم

تفویض ( واگذاری کار )

اخص

تولیه در طهارات سه گانه

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 668