عملکردها

توبه حکمی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

توبه حُکمی: اظهار توبه.

توبه حکمی مقابل توبه باطنی) ر توبه باطنی (عبارت است از توبه‏ای که به سبب آن، حکم به عدالت تائب و پذیرش شهادت وی می‏شود. توبه حکمی ناظر به اثبات و اظهار آن نزد دیگران است؛ در حالی که توبه باطنی، توبه قلبی است.

برخی قدما به مناسبت بحث قذف) ر قذف (و توبه قاذف، جهت پذیرش شهادت او، به توبه اشاره، و آن را به باطنی و حکمی تقسیم کرده و افزوده‏اند: در توبه حکمی، گناهی که از آن توبه می‏شود یا از سنخ افعال است، مانند زنا، لواط و غصب و یا از سنخ گفتار، مانند کلامی که موجب ارتداد یا قذف گردد. توبه از گناه 656 نوع اوّل، به اصلاح عملکرد گذشته خویش نزد مردم است، و از گناه نوع دوم، اگر گفتار، کفرآمیز باشد، به اظهار اسلام یعنی شهادت به یکتایی خداوند و نبوّت پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله و ابراز برائت از هر آیین مخالف اسلام است و اگر گناه، قذف باشد توبه حکمی آن به این است که خود را تکذیب کند. 1

) ر توبه (

1. المبسوط 179 - 178 /8؛ الوسیلة/ 231؛ کتاب السرائر 525 - 523 /3.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 655

اصطلاح‌نامه

اعم

توبه ( فقه )

وابسته

توبه باطنی

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 655