تنگی وقت

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ تنگی وقت

◄ تنگی وقت حج

◄ تنگی وقت طهارت

◄ تنگی وقت نماز

توضیح مفهومی

تنگی وقت: عدم گنجایش زمان برای به‏جا آوردن عبادت دارای وقت مشخص با اجزاء و شرایط آن.

از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات و حج سخن رفته است.

حکم: عبادتهایی که دارای وقت مشخصی هستند، مانند نمازهای واجب یومیه، واجب است در همان وقت به‏جا آورده شوند1 و تأخیر انداختن آنها تا آخر وقت - به‏گونه‏ای که زمان برای انجام دادن آنها با تحفّظ بر واجبات، اعم از شرایط و اجزاء، گنجایش نداشته باشد - بدون عذر حرام است. 2

آثار: بر ضیق وقت آثاری مترتّب است.

1. تقدیم: واجب عبادی‏ای که وقت آن تنگ است بر واجب عبادی دارای وقت موسّع مقدّم می‏شود3) ر تزاحم (.

2. تبدیل یا رفع تکلیف اوّلی: اگر مکلّف برای تحصیل طهارت) وضو یا غسل (آب در اختیار نداشته باشد واجب است برای پیدا کردن آن فحص کند؛ 4 لیکن در تنگی وقت وجوب فحص، ساقط و تیمّم جایگزین آن می‏گردد. 5

کسی که از ادای تکبیرة الإحرام) ر تکبیرة الإحرام (ناتوان است، در فرض تنگ بودن وقت برای یاد گرفتن آن، گفتن ترجمه آن کفایت می‏کند. 6

محل احرام حج تمتّع شهر مکّه است و اگر حاجی در غیر مکّه محرم شود باید در مکّه احرام را تجدید کند، مگر آنکه وقت برای به‏جا آوردن مناسک تنگ باشد. در این صورت اختلاف است که آیا همان احرام کفایت می‏کند یا باید احرام را هرچند در عرفات) ر عرفات (تجدید نماید؟ 7

3. تعیّن تکلیف: اگر وقت برای غسل ترتیبی تنگ باشد، غسل ارتماسی) ر ارتماس (در صورت امکان بر مکلّف متعیّن می‏گردد. 8 اگر در اماکن چهارگانه) ر اماکن اربع (- که مکلّف بین قصر و اتمام نماز در آنها مخیّر است - وقت برای خواندن نماز چهار رکعتی تنگ باشد، قصر متعیّن می‏شود. 9

از شرایط صحّت نماز در حال اختیار، استقرار مکان نمازگزار است) ر استقرار (؛

________________________________________

647

لیکن در ضیق وقت این شرط ساقط می‏شود؛ از این‏رو مکلّف اگر سواره و در حال حرکت باشد و امکان پیاده شدن نباشد واجب است نماز خود را با همان حال بخواند. 10

4. اکتفا بر اقلّ: در تنگی وقت، در ذکرهای نماز، بر اقلّ اذکار یعنی مقدار واجب و در قرائت به حمد اکتفا می‏شود و ترک ذکرهای مستحب و سوره، واجب است. 11

1. وسائل‏الشیعة 2 107 /4. العروة الوثقی 470. 5 467. 4 598. 3 523 /1 و6 480. جواهر الکلام 8 22 - 21 /18. 7 209 - 208 /9. العروة الوثقی 9 296 /1. جواهر الکلام 10 342 - 341 /14. العروة الوثقی 538. 11 584 /1 و 643.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 646

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تنگی وقت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ضیق وقت

اعم

تنگی

اخص

تنگی وقت حج، تنگی وقت طهارت، تنگی وقت نماز

وابسته

افطار قضای رمضان، تذکر سوره نماز، تذکر نماز قضا، تزاحم نماز آیات با نافله، تزاحم واجبین ( فقه )، تقدیم نماز قضا، وَقْت

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 646