عملکردها

تفاسیر تاریخی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تفاسیر تاریخی : کتاب‌های تفسیر با رویکرد تاریخی

نمونه تفسیرهایی که با گرایش تاریخی نگارش یافته‌‌اند به‌این قرارند:

1. ~التبیان فی تفسیرالقرآن~ اثر شیخ طوسی (م 460ق) ، تفسیری جامع که جنبه‌های روایی، تاریخی و کلامی آن برجسته‌تر است. قصص و تاریخ امت‌های پیشین در آن نقل و ارزیابی شده است. دار احیاءالتراث العربی (بیروت) در ده جلد آن را چاپ کرده است.

2. ~جلاءالأذهان و جلاءالأحزان~ (تفسیر گازر) ، اثر ابوالمحاسن حسین بن حسن جرجانی (متوفای قرن هشتم) به زبان فارسی و در یازده جلد توسط انتشارات دانشگاه تهران چاپ شده است. این تفسیر در حقیقت حک و اصلاح شده تفسیر ابوالفتوح است.

3. ~جواهر الحسان فی تفسیر القرآن~ (تفسیر ثعالبی) ، اثر ابوزید عبدالرحمان ثعالبی (م 873 ق) . مؤلف از طبری و روایات تفسیری وی بهره فراوان برده است. تفسیر مذکور را مؤسسه اعلمی بیروت به‌طور مختصر و در چهار جلد به زبان عربی چاپ کرده است.

4. ~الإکلیل علی مدارک التنزیل~، اثر شیخ محمد عبدالحق الله‌آبادی (م 1252 ق) که نگارشی است شرح‌گونه بر ~مدارک‌التنزیل و حقایق‌التأویل~ ابوالبرکات نسفی. مؤلف از کتاب خود به 'حاشیه مدارک التنزیل' تعبیر کرده است. مباحث رجالی و تاریخی آن چشمگیر است. تفسیر مذکور در هفت جلد و به زبان عربی در هندوستان چاپ شده است.

5. ~حجة‌التفاسیر و بلاغ‌الإکسیر~ (تفسیر بلاغی) ، اثر سید عبدالحجت بلاغی (م 1274 ق) . ویژگی مهم این تفسیر، بهره‌گیری از معلومات عمومی درباره شناخت ادیان و مقایسه آن با دین اسلام و قرآن است. و نیز مباحث تاریخی و اعتقادی فراوانی دربر دارد.

6. ~السنن التاریخیة فی القرآن~ تإلیف محمدباقر صدر (شهادت 1400ق) .

7. ~التفسیر الموضوعی و الفلسفة الاجتماعیة فی المدرسة القرآنیة~ تالیف محمد باقر صدر.

نیز ر.ک:تفسیر تاریخی، مفسران تاریخی.

منابع

  1. آشنایی با تفاسیر قرآن : صفحه 44
  2. آشنایی با تفاسیر قرآن : صفحه (38-39)
  3. آشنایی با تفاسیر قرآن : صفحه 27
  4. آشنایی با تفاسیر قرآن : صفحه 17
  5. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 448
  6. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 423
  7. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 232
  8. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 148

اصطلاح‌نامه

اعم

تفاسیر قرآن

وابسته

تفسیر تاریخی، مفسّران تاریخی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفاسیر تاریخی به زیرصفحه تفاسیر تاریخی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با تفاسیر قرآن : صفحه 17، 27، (38-39)، 44
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) : صفحه 122
  • المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 148، 232، 423، 448