عملکردها

تعارض ناسخ و منسوخ

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض ناسخ و منسوخ : تنافی مدلول دلیل ناسخ و دلیل منسوخ

یکی از اقسام تعارض ادله لفظی، تعارض ناسخ و منسوخ است که به معنای تنافی میان دلیل ناسخ و دلیل منسوخ می‌باشد، مانند: تعارض آیه « والذین یتوفون منکم و یذرون ازواجا وصیة لازواجهم متاعا الی الحول غیر اخراج… » [۱] با آیه « الذین یتوفون منکم و یذرون ازواجا یتربصن اربعة اشهر و عشرا » [۲] ، که آیه اول، که مدت عده وفات را یک سال بیان کرده، به وسیله آیه دوم که مدت عده وفات را چهار ماه و ده روز بیان نموده، نسخ شده است.

در تعارض ناسخ و منسوخ، دلیل ناسخ بر دلیل منسوخ مقدم است.

نکته:

تعارض ناسخ و منسوخ از نوع تعارض اصطلاحی (تعارض حجت با حجت) نیست.

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 240
  2. القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 234

منابع

  1. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 435
  2. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 320
  3. الرافد فی علم الاصول : صفحه 56
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض ادله لفظی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض ناسخ و منسوخ به زیرصفحه تعارض ناسخ و منسوخ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 367
  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 320
  • الرافد فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 56
  • الرافد فی علم الاصول : صفحه 56
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 435
  • القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 234، 240