عملکردها

تعارض مفهوم و مفهوم

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها

توضیح مفهومی

تعارض مفهوم و مفهوم : تنافی مفهوم یک دلیل با مفهوم دلیل دیگر

تعارض مفهوم و مفهوم، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مفهوم دو دلیل می‌باشد، مانند: تعارض مفهوم جمله ' یجب الامساک الی اللیل ' که جمله غایی بوده و غایت امساک را شب قرار داده است، با مفهوم جمله ' ان جاءک زید فلا یجب الامساک فی اللیل ' که جمله شرطیه بوده و مفهوم شرط در آن مقتضی وجوب امساک در شب در صورت نیامدن زید است، که با مفهوم غایت در جمله اول که مقتضی عدم وجوب امساک در شب به صورت مطلق ـ چه زید بیاید و چه نیاید ـ می‌باشد، تعارض دارد.

در تعارض دو مفهوم، میان آنها جمع دلالی انجام می‌گیرد؛ یعنی یکی از آن دو بر دیگری حمل می‌شود.

منابع

  1. نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 150
  2. فوائد الاصول جلد 4 : صفحه (732-733)
  3. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه (351-353)
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تعارض مفهوم و مفهوم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تعارض مفهومین

اعم

تعارض ادله لفظی

اخص

تعارض مفهوم شرط و مفهوم غایت، تعارض مفهوم شرط و مفهوم وصف

وابسته

تعارض منطوق و منطوق

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض مفهوم و مفهوم به زیرصفحه تعارض مفهوم و مفهوم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه (351-353)
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 473
  • فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 793
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 486
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه (732-733)
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 150