ایجاز حذف
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ایجاز حذف : ایجاز به سبب حذف کلمه یا جمله با قرینه بر حذف
هر گاه کلمه یا جمله‌ای در آیه به دلیل وجود قرینه حذف شود و این قرینه بر محذوف دلالت کند، کلام دارای «ایجاز حذف» (از اقسام ایجاز) است؛ مانند:
1. «وَجَاء رَبُّکَ وَالْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا»؛ «و (فرمان) پروردگارت و فرشته(ها) صفدرصف آیند» (فجر// 22) . در این آیه، کلمه «امر» حذف شده است و در اصل «و جاء امر ربک» بود.
2. «فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ»؛ «از من پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد» (آل عمران// 31) . که در تقدیر «إن اتبعتمونی یحببکم الله» بوده و در آن حرف شرط و جمله شرطیه حذف شده است.
ایجاز حذف بر چهار قسم است: 1. حذف اقتطاع؛ 2. حذف اکتفا؛ 3. حذف احتباک؛ 4. حذف اختزال. و هر کدام اسباب و شرایطی دارد.
نیز ر.ک:اسباب ایجاز حذف، حذف اقتطاع، حذف اکتفا، حذف احتباک، حذف اختزال.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 214
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 190
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 181
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه (375-388)
- معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : صفحه 389
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «ایجاز حذف» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- ارجاع ضمیربه یکی از دو مرجع، ایجازحذف جمله، حذف احتباک، حذف اختزال، حذف اسم، حذف اقتطاع، حذف اکتفا، حذف بیش از کلمه، حذف تقصیر، حذف حرف، حذف فعل
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ایجاز حذف به زیرصفحه ایجاز حذف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.