عملکردها

اسالیب نهی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اسالیب نهی : شکل‌های متفاوت بیان نهی از طرف شارع

اسالیب یا صُوَر نهی، شکل‌های متفاوتی از نهی کردن است که شارع، نهی خود را با آنها بیان می‌کند.

برخی از این صور عبارت است از:

1. نهی با ماده (ن، هـ، ی) مثل: ' نهیتکم عن ذلک ' یا ' ینهی عن الفحشاء '؛

2. نهی با صیغه، مثل: ' ایاک ان تفعل '، ' لا تترک الصلاة '، ' لا تقربوا مال الیتیم '؛

3. نهی در قالب جمله خبری منفی در مقام انشا، مثل: ' نمی‌کنی ' و ' نمی‌روی ' که در حقیقت، به معنای ' نباید انجام دهی ' و ' نباید بروی ' است؛

4. نهی به صورت لفظ تحریم، مثل: ' حرّمت علیکم المیتة و الدم؛ بر شما مردار و خون حرام گردیده است ' [۱] ؛

5. نهی به صورت نفی حلیت، مثل: ' یا ایها الذین آمنوا لا یحل لکم ان ترثوا النساء کُرهاً؛ ‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید ! برای شما حلال نیست که از زنان با اکراه ارث ببرید ' [۲] ؛

6. نهی به صورت امر به ترک، مثل: ' و ذروا ظاهر الإثم و باطنه؛ و گناه آشکار و پنهان را رها کنید ' [۳] ؛

7. نهی به صورت نفی فعل، مثل: ' فلا عدوان الاّ علی الظالمین؛ تجاوز جز بر ستم کاران روا نیست ' [۴].

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 3
  2. القرآن الکریم سوره 4 ، آیه 19
  3. القرآن الکریم سوره 6 ، آیه 120
  4. القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 193

منابع

  1. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه (214-215)
  2. اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 233
  3. فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 359
  4. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 105
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اسالیب نهی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

صور نهی

وابسته

نواهی

منابع

  • اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 233
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 105
  • القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 193
  • القرآن الکریم سوره 4 ، آیه 19
  • القرآن الکریم سوره 5 ، آیه 3
  • القرآن الکریم سوره 6 ، آیه 120
  • الوجیزفی اصول الفقه : صفحه (214-215)
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 359
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 57