عملکردها

اختلاف قرائات در حرکات

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اختلاف قرائات در حرکات : اختلاف در قرائت ناشی از اختلاف در حرکات یا اعراب کلمه

اختلاف قرائت‌های ناشی از اختلاف در حرکات و إعراب کلمه دو گونه است:

أ. اختلاف در حرکات و إعراب کلمه یا در حرکت بنای آن؛ بی آن که در معنا و صورت آن تغییری ایجاد کند؛ مانند:

1. «… وَیَضِیقُ صَدْرِی…» (شعراء// 13) که هم به رفع قاف (یضیقُ) و هم به نصب آن (یضیقَ) قرائت شده است.

2. «... قَالَ یَا قَوْمِ هَؤُلاء بَنَاتِی هُنَّ أَطْهَرُ لَکُمْ…» (هود// 78) که راء «اطهر» هم به رفع و هم به نصب قرائت شده است.

ب. اختلاف در إعراب و حرکات بنای کلمه که تغییری در معنا ایجاد کرده؛ ولی صورت و شکل کلمه محفوظ می‌ماند؛ مانند: «کفلها» در: «… وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا …» (آل عمران// 37) که هم به تخفیف «فاء» (کفلها) و رفع محل «زکریا» به عنوان فاعل، و هم به تشدید «فاء» (کفّلها) و نصب محل «زکریا» به عنوان مفعول دوم قرائت شده است.

زرکشی چنین مواردی را در صورت صحت روایت آنها و موافقت با قواعد عربی، مقبول و مجاز برای قرائت می‌داند.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 334
  2. تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 113
  3. التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 103

اصطلاح‌نامه

اعم

وجوه اختلاف قرائات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف قرائات در حرکات به زیرصفحه اختلاف قرائات در حرکات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • إعراب القرآن جلد 1 : صفحه 145
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 214، 334
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 94، 103
  • تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 113
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 157، 171