احصان مرد
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
احصان
اِحصان: فراهم بودن زمینه زنا شویی با همسر یا کنیز پاکدامنی.
واژه احصان ریشه قرآنی 1 و روایی 2 دارد و درباره هر یک از زن و مرد به کار رفته است. به مرد دارای احصان « مُحصَن » و به زن، « مُحصَنه » گفته می‌شود.
احصان به معنای اول در باب شهادات و حدود مورد بحث قرار گرفته است.
احصان در مرد عبارت است از نزدیکی بالغ عاقل با همسر دائمی یا کنیز خود از قُبُل و فراهم بودن زمینه این عمل در هر صبح و شام 3 و در زن عبارت است از وطی زنِ آزادِ بالغِ عاقل توسّط همسر دائمی و بالغ در قُبُل به مقداری که موجب غسل شود. 4 فراهم بودن زمینه این عمل در صبح و شام تنها در حق مرد معتبر است. 5
در ثبوت حدّ رجم زناکار اعم از مرد و زن، احصان شرط است. 6 حدّ سُحق (--» مساحقه) در زن غیر محصنه و به قول مشهور در زن محصنه، صد تازیانه است، نه سنگسار کردن. 7 (--» رجم)
از احصان به معنای دوم در باب‌های لعان و حدود بحث شده است.
از شرایط ثبوت حدّ قذف (--» قذف) محصن بودن کسی است که مورد قذف واقع شده است. 8 از اسباب لعان (--» لعان) ، قذف همسر محصنه است. 9
1 - نساء 24 و 25.
2 - وسائل الشیعة 28 68.
3 - جواهر الکلام 41 269 و مبانی تکملة المنهاج 1 201 و 206.
4 - الروضة البهیة 9 80.
5 - جواهر الکلام 41 276.
6 - 262.
7 - 387 - 388.
8 - 417.
9 - 34.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 281