آیات صفات تنزیهی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیات صفات تنزیهی : آیات ناظر به تنزیه خداوند از صفات مخلوقات
منظور از 'آیات صفات تنزیهی' آیات بیانگر تنزیه و پیراستن خداوند متعال از صفات اجسام و خصوصیات ممکنات است. از کتاب و سنّت قطعی به روشنی ثابت شده است که خداوند به صفات اجسام و ویژگی‌های ممکنات که ملازم با حدوث و امکان و توأم با نیاز و نقص است متصف نمی‌شود.
برخی از آیات تنزیهی عبارتند از:
1. آیه 11 سوره شوری: «... لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ...».
2. آیه 15 سوره فاطر: «... وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ...».
3. آیه 62 سوره زمر: «اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ...».
4. آیه 103 سوره انعام: «لاَّ تُدْرِکُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ یُدْرِکُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ».
این‌ها، آیات محکم هستند که متشابهات قرآن به آن‌ها بازمی‌گردد؛ بنابراین هر آیه‌ای که ظاهرش انتساب صفت یا فعل حادثی به خداوند باشد، باید با آیات محکم سنجیده و معنایی که با اسمای حسنی و صفات علیای الهی منافات ندارد از آن‌ها فهمیده شود؛ مثلاً آیاتی که نسبت آمدن به خدا داده یا دست و صورت و عین و نفس برای خدا ترسیم کرده است باید با توجه به آیات محکم تفسیر شود، و نیز باید گفته شود از تمام این اوصاف، آن معنایی منظور است که با ساحت قدس پروردگار سازگاری دارد.
نیز ر.ک:آیات صفت مجیء، آیات صفت قرب، آیات صفت معیت.
منابع
- التمهید فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (77-134)
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 2 : صفحه (103-105)
- مجله بینات جلد 5 : صفحه 78
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیات صفات تنزیهی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: