عملکردها

آلت تناسلی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

آلت تناسلی ( قُبُل ): شرمگاه پیش نرینه و مادینه.

در باب هایی مانند طهارت، صلات، جهاد، نکاح، صید و ذباحه، ارث، قصاص و دیات از آن به مناسبت سخن رفته است.

طهارت: رطوبت مشکوک بیرون آمده از آلت مرد پس از استبراء (--» استبراء) و نیز از فرج زن حتی بدون استبراء، پاک است. 1 شستن عورت میّت - اعم از قُبُل و دُبُر - با آب آمیخته به سدر و نیز با اُشنان (--» اشنان) پیش از غسل مستحب است. 2

تجدید وضو در صورت مسّ باطن آلت یا مسّ فرج، مستحب است. 3 بر مستحاضه واجب است برای جلوگیری از سرایت خون به سایر بدن در حال نماز، قُبُل خود را با پارچه و مانند آن ببندد 4 (--» استثفار) . همچنین است حکم کسی که بیماری خروج مستمر ادرار یا منی دارد 5 (--» مسلوس) .

صلات: آلت تناسلی در مرد و زن، جزء عورت (--» عورت) است و پوشاندن آن (--» پوشش) در حال نماز و نیز در غیر نماز در صورت وجود بیننده محترم (--» ناظر محترم) - جز همسر، کنیز و مولا نسبت به یکدیگر - واجب و نگاه کردن غیر ضروری به آن برای غیر افراد یاد شده، حرام است. 6

جهاد: در میدان جنگ اگر کشته مسلمانان از کافر باز شناخته نشود، گروهی


141

بر آنند کشته‌ای که آلت تناسلی اش کوچک است، دفن می‌شود، لیکن اینان در معتبر بودن این معیار نسبت به نماز بر وی اختلاف دارند. 7

نکاح: بر ادخال آلت تناسلی مرد در فرج زن یا دُبُر زن و مرد - به مقدار ختنه گاه یا کمتر - آثار و احکام وضعی و تکلیفی خاصّی مترتّب است (--» آمیزش) اختگی (--» اخته) عنّین (--» عنن) بودن، بریده بودن آلت در مرد 8، و وجود قَرَن (--» قَرَن) و رَتَق (--» رَتَق) در فرج زن، از عیب هایی به شمار می‌رود که مجوّز فسخ عقد نکاح است 9 (--» ازدواج) .

صید و ذباحه: خوردن آلت نری حیوان ذبح شده، حرام و در حرمت یا کراهت خوردن مادگی (فرج) آن، اختلاف است. قول به حرمت، به مشهور منسوب است. 10.

قصاص: قطع همه آلت تناسلی یا قسمتی از آن موجب قصاص (--» قصاص) می‌شود، لیکن در صورتی که جانی، سالم و طرف مقابل عنیّن باشد، ثبوت قصاص اختلافی است. بنا بر قول به عدم ثبوت قصاص، دیه ثابت است.

قطع یک یا دو لبه آلت تناسلی زن به وسیله زن دیگر، موجب قصاص می‌شود. در قطع آلت تناسلی مرد به وسیله زن و عکس آن قصاص نیست، بلکه دیه (--» دیه) ثابت است. 11

دیه: در قطع آلت تناسلی مرد به مقدار ختنه گاه و بیشتر، دیه کامل (هزار مثقال شرعی طلا) ثابت است. محاسبه دیه در قسمتی از حشفه، به نسبت کلّ حشفه است، نه کلّ آلت مانند ثبوت نصف دیه در قطع نصف حشفه.

به قول مشهور، دیه آلت عنّین (--» عنن) یک سوم دیه آلت سالم است. قول مقابل مشهور، همسانی دیه عنّین با دیه آلت سالم است. 12 در قطع دو لبه فرج، دیه کامل زن (پانصد مثقال شرعی طلا) و در بریدگی یکی، نصف دیه ثابت است. 13

به کسی که دارای آلت تناسلی مرد و زن است، خنثی گفته می‌شود 14 (--» خنثی) .

1 - العروة الوثقی 1 176 - 177.

2 - جواهر الکلام 4 152.

3 - 1 24 - 25.

4 - 3 348.

5 - 2 323.

6 - العروة الوثقی 1 164.


142

7 - جواهر الکلام 21 133 و الروضة البهیة 2 395.

8 - جواهر الکلام 30 322 - 328.

9 - 322 و 337.

10 - 36 342 و 348.

11 - 42 376 - 378 و مبانی تکملة المنهاج 2 167؛ 168.

12 - جواهر الکلام 43 268 - 270 و مبانی تکملة المنهاج 2 311 - 312.

13 - جواهر الکلام 43 274 و مبانی تکملة المنهاج 2 313.

14 - جواهر الکلام 39 278.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 140

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آلت تناسلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

شرمگاه ( آلت تناسلی )، قُبُل

اعم

آلات ( فقه )، عورت

اخص

آلت تناسلی حلال گوشت، آلت تناسلی مصنوعی، آلت تناسلی میت، فرج حلال گوشت
به لحاظ جنسیت:
آلت تناسلی خنثی، آلت تناسلی زن، آلت تناسلی مرد

وابسته

آمیزش قُبُل، قطع آلت تناسلی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آلت تناسلی به زیرصفحه آلت تناسلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50

  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 21 : صفحه 216
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (140-141)
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 708