کَسکَسه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
کَسکَسه : الحاق حرف سین به حرف کاف خطاب مؤنث، هنگام وقف
«کسکسه» (به فتح کاف) مصدر و لهجه قبیله «بنی‌بکر» و نوعی وقف به روش الحاق است. «کَسکَسه» الحاق حرف سین به حرف کاف خطاب مؤنث در تلفظ هنگام وقف است؛ مانند: «وَقِیلَ یَا أَرْضُ ابْلَعِی مَاءکِ»؛ «و به زمین گفته شد آبت را فرو ببر» (هود// 44) . در این‌جا هنگام وقف بر «مائک»، «مائکس» خوانده می‌شود.
ابن‌حاجب در کتاب ~شافیه~ تصریح کرده است اگر «کاف» خطاب مؤنث را در حال وقف ساکن کنند، تفاوت مذکر و مؤنث از بین می‌رود؛ لذا برای ایجاد تفاوت و جداکردن مذکر و مؤنث در حال وقف، حرف سین را به کاف خطاب مؤنث ملحق، یا کاف خطاب مؤنث را هنگام وقف، به شین بدل می‌کنند.
زرکشی به نقل از صیرفی، عنعنه را به قبیله تمیم، عَجرَفه را به قیس، و کسکسه را به قبیله ربیعه نسبت می‌دهد.
نیز ر.ک:کشکشه.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 284
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 781
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 389