عملکردها

پارچه

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

پارچه

پارچه: تار و پودهای درهم تنیده از الیاف پنبه، پشم و مانند آن.

از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، تجارت، شفعه و قضاء سخن رفته است.

طهارت: واجب است میّت در سه تکه پارچه) پیراهن، لنگ و سرتاسری (کفن شود1) ر تکفین (. انداختن پارچه روی جنازه پس از مرگ2 و گرفتن آن بر روی قبر هنگام دفن میّت زن، مستحب است. 3

استنجاء) ر استنجاء (از غائط با هر چه که نجاست را برطرف می‏کند، از جمله پارچه جایز است. 4 بر مستحاضه متوسطه برای نماز صبح و مستحاضه کثیره برای نماز صبح، همچنین ظهر و عصر و مغرب و عشا واجب است پنبه داخل فرج و پارچه روی آن را عوض کند) ر استحاضه (.

جنین سقط شده‏ای که روح در او دمیده نشده) چهار ماهش کامل نگشته (است کفن نمی‏شود، لیکن واجب است در مثل پارچه‏ای پیچیده و دفن گردد. برخی این عمل را از جهت احتیاط واجب دانسته‏اند. 5

عضو جدا شده از میّت اگر تنها گوشت یا پوستِ بدون استخوان باشد - بنابر آنچه از مشهور نقل شده - در پارچه‏ای پیچیده و دفن می‏شود. 6 اگر تکه جدا شده همراه استخوان و از غیر سینه میّت باشد در وجوب کفن کردن آن و یا پیچیدن در پارچه اختلاف است. 7

تطهیر پارچه: برای تطهیر پارچه نجس با آب قلیل) ر آب قلیل (، فشردن آن جهت خروج غساله) ر غساله (لازم است8) ر طهارت (.

صلات: سجده بر پارچه از این جهت که لباس از آن تهیّه می‏شود جایز نیست9) ر لباس (.

تجارت: در صحّت خرید و فروش پارچه، مشاهده آن کفایت می‏کند و نیازی به متر کردن آن نیست. 10 بیع سلف) ر بیع سلف (در پارچه درصورت معیّن بودن

مقدار پارچه با متر و مانند آن جایز است. البتّه نوع، پهنا، نرمی و زبری پارچه و غیر آن از اوصافِ برطرف کننده جهالت نیز باید معلوم باشد. 11

قیمی یا مثلی بودن پارچه: فقهای پیشین پارچه را قیمی) ر قیمی (می‏دانستند؛ لیکن معاصران، آن را مثلی) ر مثلی (می‏دانند. علّت آن این است که در گذشته چون پارچه با دست بافته می‏شد، پارچه‏های موجود کمتر به یکدیگر شباهت داشتند؛ ولی امروزه در پرتو ماشینی شدن دستگاههای بافندگی، پارچه‏های مشابه یکدیگر از لحاظ مواد اوّلیه و شکل، فراوان است. 12

شفعه: در جریان حقّ شفعه) ر شفعه (در مثل پارچه - که از اموال منقول به شمار می‏رود - اختلاف است. 13

قضاء: اگر در پارچه مشترک میان دو نفر - که با بریدن از ارزش آن کاسته نمی‏شود - یکی از آنان خواستار تقسیم آن باشد، دیگری حقّ امتناع ندارد، و در صورت امتناع بر آن اجبار می‏شود) ر قسمت (.

1. جواهر الکلام 2 159 - 158 /4. العروة الوثقی 4 440. 3 375 /1. جواهر الکلام 115 -114 /4. 5 40 /2؛ العروة الوثقی) و حواشی (6 382/1. مستمسک العروة 7 112 /4. جواهر الکلام 106 - 104 /4؛ مستمسک العروة 286/24. 11 429 /22. 10 421 /8. 9 138 /6. 8 114 - 112 /4 و 12 297. تحریرالوسیلة 653/1؛ منهاج الصالحین) خوئی (13 19 /2. جواهر الکلام 242 - 241 /37.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 239

اصطلاح‌نامه

اعم

پوشش (عین)

اخص

برد عدنی، برد یمنی، پارچه سفید، پارچه سیاه، خرقه، دستمال، عصابه، لباس

وابسته

استنجا با پارچه، بیع پارچه به پارچه

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 239