وضع تعینی
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
وضع تعینی : وضع حاصل از کثرت استعمال لفظ در معنا
وضع تعینی، مقابل وضع تعیینی، وضعی است که بر اثر کثرت استعمال، و در گذر زمان و به تدریج شکل می‌گیرد.
در این وضع، واضع معینی در کار نیست، بلکه ابتدا لفظ با قرینه در غیر معنای موضوع له خود ـ به صورت مجاز ـ استعمال می‌شود اما در گذر زمان و بر اثر کثرت استعمال، بدون آن قرینه، همان معنای دوم (معنای مجازی) از آن فهمیده می‌شود؛ برای مثال، کلمه ' قانون ' نخست به معنای خط کش بوده و سپس به سبب استعمال زیاد، در معنای دیگری (مقررات و ضوابط) تعین پیدا کرده است.
نکته:
برخی از اصولیون، تقسیم وضع به تعیینی و تعینی را نمی‌پذیرند، زیرا وضع تعینی را وضع نمی‌دانند. آنها معتقدند هر چند کثرت استعمال منشأ به وجود آمدن معنای حقیقی است، امّا معنای دوم ' موضوع له ' نیست. این گروه نسبت بین حقیقت و موضوع له را عام و خاص مطلق می‌دانند، و از نظرآنها در وضع‌های تعینی معنای حقیقی مطرح است اما عنوان ' موضوع له ' تحقق ندارد، زیرا وضعی شکل نگرفته است.
منابع
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 83
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 24
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 102
- اصطلاحات الاصول : صفحه 287
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 35
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 33
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 49
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 20
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 34
- تقریرات اصول جلد -1 : صفحه 36
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 595
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 14
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «وضع تعینی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه وضع تعینی به زیرصفحه وضع تعینی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 33، 34
- اصطلاحات الاصول : صفحه 157، 287
- اصول الاستنباط : صفحه 55، 57
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 20
- الاصول جلد 1 : صفحه 60
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 210
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 12
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 14
- المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 49
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 102، 158
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 34
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 35، 88
- بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 32
- بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 95، 96، 178
- تحریرالمعالم : صفحه 25
- تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 63، 71
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 21
- تقریرات اصول جلد -1 : صفحه 36
- تقریرات اصول : صفحه 35، 36
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 15
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 19، 51
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 83، 211
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 595
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 30
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 23، 24
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 374
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 29
- کفایة الاصول : صفحه 36
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه (28-29)
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 49، 133
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 72
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 31