وجوب مهادنه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
وجوب مهادنه : لزوم انعقاد قراداد صلح با کفار بر امام مسلمین
عقد مهادنه فی نفسه جایز است و مقصود از جواز، جواز بالمعنی الاعم است که تنها حرمت مهادنه از آن خارج میشود؛ لیکن به اعتقاد بعضی از فقها [۱] ، در بعضی شرایط، مهادنه واجب میشود، و آن در صورتی است که مسلمانان به آن احتیاج داشته باشند.
مواردی که به عنوان احتیاج ذکر شده عبارت است از:
1ـ امید به اسلام کافران در صورت صبر کردن و جنگ نکردن؛ [۲]
2ـ امید به یاری خواستن برای تحصیل قوت و قدرت مسلمانان و ضعف کافران. [۳]
در مقابل، عدهای دیگر از فقها، هیچ گاه ـ چه در ضعف و چه قوت مسلمانان ـ مهادنه را واجب نمیدانند [۴] ، بنابراین مقصود این عده از فقها از جواز مهادنه، جواز بالمعنی الاخص است.
دلیل این گروه از فقها عبارت است از:
1ـ آیه صد و یازده سوره توبه: « یقاتلون فی سبیل اللّه فیقتلون و یقتلون؛ در راه خدا پیکار میکنند، میکشند و کشته میشوند. »؛
2ـ عمل امام حسین (ع) که جنگید تا به شهادت رسید؛
3ـ گروهی را که سول خدا (ص) به سوی هذیل فرستاد. این عده جنگیدند تا همه کشته شدند جز یک تن به نام خبیب که زنده ماند و اسیر گشت.
پانوشت
منابع
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 467
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 332
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 295
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 12