عملکردها

هزینه مرگ مضارب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

هزینه مرگ مضارب : هزینه تکفین عامل در صورت مرگ او هنگام سفر تجاری برای مضاربه

هزینه و مخارج کفن و دفن عامل مضاربه در هنگام سفر از نظر بسیاری از فقها نظیر شیخ طوسی در « مبسوط » [۱] ، محقق اردبیلی در « مجمع الفایده » [۲] ، محقق ثانی در« جامع المقاصد » [۳] ، صاحب جواهر [۴] و صاحب مفتاح الکرامه [۵] ، برعهده خود اوست نه از مال مضاربه. دلیل این حکم عبارت است از:

1- اصل برائت ذمه [۶]

2- عامل مادامی که در حیات است استحقاق نفقه را دارد نه بعد از حیات. [۷]

3- با موت مضارب، معامله منفسخ می‌گردد [۸] .

4- عدم ارتباط مرگ عامل به تجارت [۹] ؛ مقصود این است که مرگ عامل مضاربه هیچ ارتباطی به عمل تجاری ندارد زیرا احتساب نفقه از مال مضاربه منوط به این است که هزینه مذکور مرتبط به عمل تجاری باشد.

مرحوم حکیم در « مستمسک » این اصل را نپذیرفته است و بر این باور است که علت عدم تعلق نفقه در حال مرگ به دلیل انفساخ عقد است نه به دلیل عدم تعلق آن به تجارت.

پانوشت

  1. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 200
  2. مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 246
  3. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 115
  4. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 347
  5. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 736
  6. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 200
  7. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 736
  8. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 301
  9. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 242

منابع

  1. فقه المضاربة : صفحه 136
  2. الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 212
  3. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 348
  4. تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 242

اصطلاح‌نامه

اعم

هزینه مضارب

وابسته

مرگ مضارب

منابع

  • الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 212
  • المبسوط فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 200
  • تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 242
  • جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 115
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 242، 347
  • فقه المضاربة : صفحه 136
  • مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 246
  • مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 348
  • مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 301
  • مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 736