عملکردها

نفی ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نفی ( علوم قرآنی ) : ردّ و انکار در قالب جمله خبریه

«نفی» به معنای ردّ و انکار، و از اقسام خبر است که به صورت صیغه منفی از فعل ماضی، حال یا آینده ساخته می‌شود.

تفاوت «نفی» و «جحد» آن است که در «نفی»، گوینده در سخن خود صادق است؛ اما در «جحد» ممکن است گوینده صادق باشد یا کاذب.

مثال نفی: «مَّا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِکُمْ...»؛ 'محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست' (احزاب// 40) .

مثال جحد: انکار آیات موسی (ع) از طرف فرعون و قوم وی در «فَلَمَّا جَاءتْهُمْ آیَاتُنَا مُبْصِرَةً قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبِینٌ ** وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَیْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا...»؛ 'و هنگامی که آیات روشنگر ما به سویشان آمد گفتند این سحری آشکار است، و با آنکه دلهایشان بدان یقین داشت از روی ظلم و تکبر آن را انکار کردند' (نمل// 13 و 14) .

فرعون می‌دانست این آیات از ناحیه خداوند است؛ با این حال، آیات را انکار می‌کرد.

نیز ر.ک:ادات نفی.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (261-267)
  2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 375
  3. قرآن ثقل اکبر : صفحه (206-211)

اصطلاح‌نامه

وابسته

ادات نفی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نفی ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه نفی ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (261-267)، 262، 264
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 375، 376، (391-396)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 393، 402، 448
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 128
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (391-396)
  • درآمدی برکلام جدید : صفحه 135
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه (206-211)