نظریه رفض قیود
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نظریه رفض قیود : قول به وضع لفظ مطلق برای نفس ماهیت، بدون لحاظ چیز دیگر
نظریه رفض قیود، از نظریاتی است که درباره مدلول و موضوع له ' مطلق ' بحث می‌کند و پس از مرحوم ' سلطان العلما ' رایج شده و به این معنا است که مطلق برای ماهیت مبهمه، یعنی نفس ماهیت، بدون هیچ لحاظ دیگری وضع شده است. این گونه لحاظ ماهیت را در اصطلاح ' لا بشرط مقسمی ' نامیده‌اند، زیرا در آن حتی اطلاق نیز به عنوان قیدی برای ماهیت مطرح نیست؛ به خلاف ماهیت ' لا بشرط قسمی ' که اطلاق قید ماهیت است.
بر اساس این نظریه، معنای اصطلاحی و لغوی ' اطلاق ' که عبارت است از رها و آزاد بودن از هر گونه قید، با هم سازگار می‌گردد.
مرحوم ' امام خمینی ' هر چند از کسانی است که نظریه رفض قیود را پذیرفته، امّا معتقد است مطلق، نه ماهیت لا بشرط قسمی است و نه ماهیت لا بشرط مقسمی، بلکه ماهیت لا بشرط، اقسام و مقسم آن، از مباحث اطلاق و تقیید جدا است؛ به این ترتیب، ایشان اطلاق موجود در مطلق را، اطلاق در نفس حکم می‌داند.
پانوشت
منابع
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 2 : صفحه 315
- سیری کامل در اصول فقه جلد 9 : صفحه (65-71)
- جلد 2 : صفحه 606
- الموجز فی اصول الفقه جلد 2,1 : صفحه 221
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 208
- فرهنگ نامه اصول فقه