نسخ قرآن به قرآن ( علوم قرآنی )

توضیح مفهومی

نسخ قرآن به قرآن ( علوم قرآنی ) : نسخ آیه‌ای از قرآن به آیه دیگر

«نسخ قرآن به قرآن» که به آن «نسخ کتاب به کتاب» و «نسخ آیه به آیه» نیز می‌گویند، یکی از اقسام نسخ است. در باره این نسخ، سه نظر هست:

1. طرفداران نسخ می‌گویند نسخ قرآن به قرآن جایز است و واقع هم شده است. ابوجعفر نحاس علاوه بر قبول نسخ قرآن به قرآن، 138 مورد از موارد نسخ قرآن را در کتاب ~الناسخ و المنسوخ~ برشمرده است.

2. عده‌ای معتقدند نسخ آیه به آیه، در قرآن وجود ندارد. عبدالکریم خطیب با توجیه آیه «مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا...» (بقره// 106) آیات ناسخ و منسوخ را مورد بحث قرار داده و در صدد اثبات عدم نسخ آن‌ها برآمده است.

3. دسته سوم همچون آیت‌الله خویی (ره) ضمن پذیرش نسخ آیه به آیه (مانند آیه نجوا) نسخ بسیاری از آیات را قبول ندارند و با کسانی که به علت وجود تنافی ظاهری بین برخی از آیات، ملتزم به نسخ شده‌اند، مخالفند و می‌گویند در بسیاری از موارد نسخ، در معانی آیات، تأمل کافی نشده است، و گفته‌اند آیه متأخر، حکم آیه متقدم را نسخ کرده است؛ زیرا بسیاری از آیات، عام و خاص و مطلق و مقید هستند، نه ناسخ و منسوخ.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 32
2. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 254
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 67
4. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 262

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «نسخ قرآن به قرآن ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

نسخ آیه به آیه، نسخ کتاب به کتاب ( علوم قرآنی )

اعم

نسخ قرآن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ قرآن به قرآن ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه نسخ قرآن به قرآن ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه 361
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 67
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 30، 32
• البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 37
• شناخت قرآن : صفحه 279
• علوم القرآن : صفحه 206
• علوم قرآن و فهرست منابع جلد 1 : صفحه 361
• مباحث فی علوم القرآن : صفحه 262
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 13 : صفحه 326
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 157، 279
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 7 : صفحه 300
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 194، 254