عملکردها

نسخ قرآن به خبر واحد ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نسخ قرآن به خبر واحد ( اصول فقه ) : نسخ حکمی قرآنی به وسیله خبر واحد

نسخ قرآن به خبر واحد، مقابل نسخ قرآن به سنت متواتر بود. و عبارت است از نسخ حکمی از احکام قرآن کریم به وسیله خبر واحدی از معصومین (ع) .

بیشتر علمای اسلام، نسخ قرآن کریم را به خبر واحد جایز نمی‌دانند، زیرا هر چند هر دو الهام گرفته از وحی می‌باشد، ولی قرآن کریم ' مقطوع السند ' و خبر واحد ' ظنی السند ' است.

برخی از علمای اهل سنت مانند ' غزالی ' به جواز آن معتقد هستند، و وقوع آن را در نسخ بخشی از آیه وصیت که شامل وصیت برای والدین و اقرباء نیز می‌شود به حدیث نقل شده از پیامبر (ص) مبنی بر ' اَلا لاوصیة لوارث ' قبول دارند.

یکی از دلایل معتقدان به عدم جواز تخصیص کتاب به خبر واحد مقایسه تخصیص با نسخ است؛ به این صورت که نسخ هم شاخه‌ای از تخصیص است، با این فرق که نسخ در مورد زمان، وتخصیص در مورد افراد مطرح می‌شود، و چون مسلّم است که نسخ کتاب به خبر واحد جایز نیست پس ملاک آن در تخصیص هم وجود دارد.

اصولی‌ها در پاسخ گفته اندکه اولا ً: در باب نسخ، اجماع وجود دارد که نسخ کتاب با خبر واحد جایز نیست؛ ثانیا ً: عقل، نسخ قرآنی را که به عنوان معجزه جاودانه رسول خدا تا روز قیامت باقی است و آیاتش آن قدر استحکام دارد که باید با تواتر ثابت شود، جایز نمی‌داند.

پانوشت

منابع

  1. اصول الفقه : صفحه 183
  2. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد -1 : صفحه 328
  3. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 192
  4. اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 971
  5. الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 247
  6. المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 334
  7. قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 96
  8. المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : صفحه 226
  9. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «نسخ قرآن به خبر واحد ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

نسخ قرآن به خبر آحاد

اعم

نسخ قرآن به سنت ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ قرآن به خبر واحد ( اصول فقه ) به زیرصفحه نسخ قرآن به خبر واحد ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 77، 84
  • اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 971
  • اصول الفقه : صفحه 183
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 85
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 527
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 247
  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد -1 : صفحه 328
  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 1 : صفحه 328
  • الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 460
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 334
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 4 : صفحه 438
  • المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : صفحه 226
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 8 : صفحه 531
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 192
  • قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 96
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 219