نسخ قرآن به اجماع
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نسخ قرآن به اجماع : نسخ حکم شرعی مستفاد از آیات قرآن به وسیله اجماع
طبق نظر شیعه، نسخ احکام تشریعی قرآن کریم با سنّت متواتر یا با اجماع قطعی که کاشف از صدور نسخ از معصوم (ع) باشد، عقلاً و نقلاً بلااشکال است؛ اما از دیدگاه بیشتر اهل‌سنّت، نسخ قرآن با اجماع، صحیح نیست؛ دلیل آن‌ها عدم انعقاد اجماع مخالف با نص است؛ زیرا اجماع باید به مستندی تکیه داشته باشد، و مجمعین اگر از نص قرآنی برخلاف اجماع مطلع نبوده‌اند، اجماعشان باطل است، و اگر مطلع بوده‌اند، اجماعشان باید مستند به نصی راجح باشد. در این صورت، آن نص راجح، ناسخ است، نه اجماع. در مقابل، عیسی بن ابان، از علمای حنفیه و بعضی از معتزله معتقدند نسخ قرآن به اجماع ممکن است. آنان برای اثبات سخن خود به آیه 60 سوره توبه در اختصاص بخشی از صدقات برای تألیف قلوب استدلال و ادعا کرده‌اند این حکم با اجماع صحابه در زمان ابوبکر نسخ شده است.
منابع
- البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 286
- نظریه النسخ فی الشرایع السماویة : صفحه 148
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 270
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ قرآن به اجماع به زیرصفحه نسخ قرآن به اجماع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.