مناسب ملائم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مناسب ملائم : وصف مناسب حکم، و مصرَّح به علّیت آن در حکم شرعی مماثل
مناسب ملائم، از اقسام مناسب معتبر بوده و به معنای وصفی است که شارع مقدس در کلام خود آن را به طور معین علت حکم اصل قرار نداده و به علیت آن تصریح نکرده است، اگر چه در کلام دیگری علیت آن وصف را برای حکم دیگری که با حکم اصل در جنس اشتراک دارد، پذیرفته و به آن تصریح نموده است.
برای مثال، شارع در حدیثی فرموده است: ' لا یزوّج البکرَ الصغیرة اِلاّ ولیُّها '؛ در این نص، شارع مقدس تصریح نکرده که صغیر بودن دختر علت ثبوت ولایت در تزویج برای ولیّ او است، اما در نص دیگری به صراحت آورده است که صغیر بودن دختر نابالغ علت ثبوت ' ولایت در مال ' برای ولیّ او است، و از آن جایی که ' ولایت در مال ' از جنس ' ولایت در تزویج ' میباشد؛ یعنی دو نوع از یک جنس (ولایت) هستند، صفت صغیره بودن، وصف مناسب ملائم برای ولایت در تزویج شمرده میشود و از این رو علت آن نیز میباشد.
نکته:
در تعریف وصف مناسب ملائم اختلاف وجود دارد؛ برای نمونه، حنفیها آن را این گونه تعریف کردهاند:
' والملائم ما اعتبرالشارع جنسه فی عین الحکم '، و شافعیها در تعریف آن گفتهاند: ' والملائم ما شهدالشارع باعتبار عینه او جنسه فی جنس الحکم ' [۱].
پانوشت
منابع
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 92
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 79
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 312
- اصول الفقه جلد 4 : صفحه 96
- علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه (84-85)
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 304
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 166
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه 297
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 270
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «مناسب ملائم» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه مناسب ملائم به زیرصفحه مناسب ملائم/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه (687-688)
- اصول الفقه جلد 4 : صفحه 96
- اصول الفقه : صفحه 354
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 270
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 312
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 166، 167
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه 297
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 79، 92
- علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه (84-85)
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 304