عملکردها

ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی : ملازمه بین حکم عقل به قبح چیزی با تعلق نهی شرعی به آن

ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی، مقابل ملازمه حسن عقلی و امر شرعی بوده و به این معنا است که چنان چه عقل به طور مستقل قبح چیزی را درک کند، از آن کشف می‌شود که شرع نیز از آن نهی کرده است، مانند این که عقل عملی مستقل، زشتی دروغ را درک کند و شرع نیز از آن نهی نماید.

در این که آیا چنین ملازمه‌ای وجود دارد یا نه، میان اصولی‌ها اختلاف است؛ مشهور معتقدند ملازمه وجود دارد و برخی نیز تفصیل داده‌اند.

در کتاب ' دروس فی علم الاصول ' آمده است:

' وقد ادعی جماعة من الاصولیین الملازمة بین حسن الفعل عقلاً و الامر به شرعاً و بین قبح الفعل عقلا والنهی عنه شرعا و فصّل بعض المدقّقین منهم بین نوعین من الحسن والقبح، احدهما: الحسن والقبح الواقعان فی مرحلة متأخرة عن حکم شرعی والمرتبطان بعالم امتثاله و عصیانه من قبیل حسن الوضوء باعتباره طاعة لامر شرعی و قبح اکل لحم الإرنب بوصفه معصیة لنهی شرعی، والاخر: الحسن والقبح الواقعان بصورة منفصلة عن الحکم الشرعی کحسن الصدق والامانة و قبح الکذب والخیانة، ففی النوع الاول یستحیل أن یکون الحسن والقبح مستلزما للحکم الشرعی و الا للزم التسلسل… ' [۱].

پانوشت

  1. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه (361-362)
  1. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

مستقلات عقلی ( اصول فقه )

وابسته

ملازمه حسن عقلی و امر شرعی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی به زیرصفحه ملازمه قبح عقلی و نهی شرعی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 229
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه (361-362)