عملکردها

مفهوم فحوی‌الخطاب

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

مفهوم فحوی‌الخطاب : یکی از اقسام مفهوم موافق؛ دالّ بر ثبوت حکم منطوق برای مفهوم به صورت قوی‌تر

«مفهوم فحوای‌خطاب» یا «تنبیه خطاب» یکی از اقسام مفهوم موافق، و آن حکم و معنایی است شدیدتر و قوی‌تر از حکمی که منطوق بر آن دلالت دارد؛ مانند دلالت: «فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ» (اسراء// 23) بر حرمت ضرب و جرح والدین؛ که این حکم بر تحریم أف گفتن به آن‌ها که منطوق بر آن دلالت دارد، اولی است.

مفهوم فحوی‌الخطاب را اصطلاحاً «قیاس اولویت» می‌نامند؛ زیرا علّت حکم در مفهوم، قوی‌تر و شدیدتر از علت حکم در منطوق است.

نیز ر.ک:مفهوم موافق، مفهوم لحن الخطاب، مفهوم.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 19
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  3. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  4. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 71
  5. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 113

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مفهوم فحوی‌الخطاب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تنبیه خطاب

اعم

اسلوب بلاغی قرآن، مفهوم موافق ( علوم قرآنی )

وابسته

مفهوم لحنالخطاب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مفهوم فحوی‌الخطاب به زیرصفحه مفهوم فحوی‌الخطاب/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 113
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 106
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 19، 20
  • مباحث فی علوم القرآن : صفحه 301
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 71