معنای ایجادی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
معنای ایجادی : معنای ایجاد شده به سبب استعمال لفظ
معنای ایجادی، مقابل معنای اخطاری بوده و عبارت است از معنایی که با قطع نظر از استعمال، دارای واقعیتی (تقرر و ثبوت) در خارج و یا در ذهن و عالم مفهوم نیست، بلکه استعمال لفظ در معنا، سبب ایجاد معنا در ذهن مخاطب می‌گردد نه خطور آن؛ یعنی استعمال به مثابه یک علت ایجاد کننده است که معنا را ایجاد می‌کند، مانند: معانی حروف که قبل از استعمال، هیچ گونه ثبوت و واقعیتی ـ در خارج و در ذهن ـ ندارد و به محض استعمال، ایجاد می‌گردد.
نکته اول:
مرحوم ' محقق نایینی ' معانی حرفی را معانی ایجادی، و معانی اسمی را معانی اخطاری می‌داند.
نکته دوم:
' شهید صدر ' ایجادی بودن معنای حرفی را به گونه‌ای متفاوت از مرحوم ' نایینی ' تفسیر می‌کند. به نظر ' شهید صدر ' ایجادی بودن معانی حرفی به معنای ایجاد مصداق ربط و حقیقت ربط در ذهن است؛ یعنی معانی حرفی از یک نظر، مفهوم ربط و از نظر دیگر، مصداق ربط است؛ اما مرحوم ' نایینی ' ایجادی بودن معنای حرفی را به معنای ایجاد ربط مفهومی میان اجزای کلام می‌داند. [۱]
نیز ر.ک:معنای اخطاری.
پانوشت
منابع
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 220
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 37
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 61
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 80
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 16
- هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه (22-23)
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 428
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 370
- مباحث اصولی : صفحه (325-326)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «معنای ایجادی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه معنای ایجادی به زیرصفحه معنای ایجادی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 16
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 338
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 47
- بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 243
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 220
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 68، 69
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 370، 428
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 37، 38، 45
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 37
- مباحث اصولی : صفحه (325-326)
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 61، 80
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 96، 98، 101، 117
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 46، 47، 49
- هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه (22-23)