عملکردها

معانی صیغه امر

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

معانی صیغه امر : بحث پیرامون معانی صیغه امر و چگونگی دلالت صیغه بر این معانی

برای صیغه امر معانی متعددی بیان شده است، همانند: طلب، بعث، تهدید، انذار، اهانت، امتنان، اکرام و تسخیر.

در این که استعمال لفظ در این معانی چگونه خواهد بود، میان اصولی‌ها اختلاف است:

1. برخی معتقدند صیغه افعل مشترک لفظی برای این معانی است؛

2. گروهی آن را مشترک معنوی دانسته‌اند؛

3. عده‌ای معتقدند که صیغه افعل در بعضی از این معانی حقیقت بوده و در برخی دیگر به طور مجازی استعمال شده است؛

4. مرحوم ' آخوند خراسانی ' معقتد است صیغه افعل فقط برای طلب انشایی وضع شده است و سایر معانی را انگیزه استعمال صیغه امر در معنای طلب انشایی می‌داند و آنها را مستعمل فیه صیغه امر به حساب نمی‌آورد؛

5. مرحوم ' مظفر ' معتقد است صیغه افعل در هیچ یک از معانی بالا استعمال نشده است، بلکه برای نسبت طلبی ـ معنایی حرفی ـ وضع شده است، و سایر معانی به عنوان دواعی استعمال مطرح می‌باشد؛

6. ' شهید صدر ' اعتقاد دارد صیغه افعل برای دلالت بر نسبت ارسالی، دفعی و تحریکی، وضع شده است؛

7. مرحوم ' میرزای نایینی ' معقتد است هیئت امر فقط بر نسبت ایقاعی دلالت می‌کند، هر چند دواعی مختلف است. دیدگاه‌های دیگری نیز در این باره وجود دارد.

در این که آیا صیغه افعل در وجوب ظهور دارد یا در استحباب، نیز اختلاف می‌باشد؛ کسانی هم که برای آن وجوب در نظر می‌گیرند، درباره چگونگی دلالت صیغه امر بر وجوب، و این که آیا با وضع است یا اطلاق یا حکم عقل یا انصراف و سیره عقلایی، اختلاف دارند.

برخی معتقدند صیغه افعل در استحباب، ظهور دارد؛ عده‌ای آن را ظاهر در مطلق طلب، اعم از طلب وجوبی یا استحبابی، دانسته‌اند و گروهی آن را مشترک لفظی میان وجوب و استحباب می‌دانند. دیدگاه‌های دیگری نیز در این باره وجود دارد.

منابع

  1. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 129
  2. سیری کامل در اصول فقه جلد 3 : صفحه 376
  3. سیری کامل در اصول فقه جلد 3 : صفحه (345-357)
  4. بدایع الافکار : صفحه 212
  5. الموجز فی اصول الفقه جلد 2,1 : صفحه 53
  6. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 71
  7. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (141-150)
  8. المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 267
  9. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 245
  10. اصول الفقه : صفحه 227
  11. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 226
  12. کفایة الاصول : صفحه (90-92)
  13. نهایة الافکار جلد 2,1 : صفحه 177
  14. درر الفوائد جلد 2,1 : صفحه 69
  15. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «معانی صیغه امر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

مدلول صیغه امر، معانی هیئت امر، معنای صیغه افعل، معنای صیغه امر، مفاد هیئت امر

اعم

معانی امر

وابسته

صیغه امر، معانی صیغه نهی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه معانی صیغه امر به زیرصفحه معانی صیغه امر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 88
  • اصول الاستنباط : صفحه 78، 79
  • اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 14، 15، 16، 17، 18
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 62، 71
  • اصول الفقه : صفحه 227
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 362، 366، 367، 368
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 365، 367، 368
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 368
  • الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 38، 39، 41، 42، 51، 55، 59، 70
  • اللمع فی اصول الفقه : صفحه 65، 67، 69
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 39، 41، 44، 45، 76، 94، 152
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 331، 332، 334، 338، 340، 341، 342
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 267، 269، 270، 274، 284
  • المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 131
  • الموجز فی اصول الفقه جلد 1,2 : صفحه 53
  • الموجز فی اصول الفقه جلد 2,1 : صفحه 53
  • الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 67، 68، 69، 71، 89
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 211، 212، 270، 271، 529
  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 311
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 47، 50، 53، 68
  • بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 12
  • بدایع الافکار : صفحه 212
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 111، 113، 114، 236، 245
  • تقریرات اصول : صفحه 55
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 135، 136
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 156، 159، 163
  • درر الفوائد جلد 1,2 : صفحه 69
  • درر الفوائد جلد 2,1 : صفحه 69
  • درر الفوائد : صفحه 69
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 225، 226
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 76، 77
  • سیری کامل در اصول فقه جلد 3 : صفحه (345-357)، 376
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (141-150)
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 54، 55
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 129، 134
  • فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 129
  • فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 129
  • کفایة الاصول : صفحه (90-92)، 92، 93
  • مبادی فقه و اصول : صفحه 182
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 13 : صفحه 374
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 121، 122، 123، 124، 126، 130، 135، 216
  • معارج الاصول : صفحه 64
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 46، 53
  • مقالات الاصول : صفحه 206
  • مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 245
  • منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 388، 390، 391، 394، 395
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 177، 178، 183، 403
  • نهایة الافکار جلد 1,2 : صفحه 177
  • نهایة الافکار جلد 2,1 : صفحه 177