مستراح
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
چاه مستراح
چاه مستراح: چاه ویژه دستشویی.
از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات و اجاره سخن رفته است.
طهارت: اگر قرآن یا چیز محترمی دیگر در چاه مستراح بیفتد، خارج کردن آن واجب است و در صورت عدم امکان بیرون آوردن آن، در اینکه تخلّی در آن جایز است یا واجب است تا زمان یقین به پوسیدن آن از چاه استفاده نشود، اختلاف است. 1
بنابر قول مشهور مستحب است بین چاه مستراح و چاه آب در زمین سخت و نیز در غیر زمین سخت در صورتی که سطح مکان چاه آب بالاتر از چاه مستراح باشد، پنج ذراع و در زمین نرم و نیز در غیر زمین نرم در صورتی که سطح چاه مستراح بالاتر از چاه آب یا مساوی آن باشد، هفت ذراع فاصله باشد. 2 ریختن آب غسل میّت، 3 همچنین آب وضو4 در چاه مستراح کراهت دارد.
صلات: نماز خواندن در مقابل دیوار رطوبت گرفته از چاه مستراح مکروه است. با پوشاندن دیوار کراهت برطرف میشود. 5
اجاره: خانهای که اجاره داده میشود باید از هرجهت برای مستأجر قابل استفاده و انتفاع باشد؛ بنابر این اگر چاه مستراح آن پر باشد واجب است موجر آن را خالی کرده و تحویل مستأجر دهد و در صورت خود داری از این کار، به گونهای که بر اثر آن منفعت قابل توجهی از مستأجر فوت شود، مستأجر میتواند اجاره را برهم بزند؛ بلکه برخی گفتهاند: به مجرد اطلاع وی از این امر، حقّ فسخ آن را دارد. اگر چاه در اثنای مدت اجاره به سبب استفاده مستأجر پر شود، در اینکه تخلیه آن بر عهده موجر است یا مستأجر، اختلاف میباشد. 6
1. العروة الوثقی 183 /1؛ توضیح المسائل مراجع 93 /1 م 2 140. جواهر الکلام 3 280 /1. العروة الوثقی 4 61 /2. مهذّب الاحکام 5 316 /2. جواهر الکلام 398 - 396 /8؛ العروة الوثقی 6 400 /2. المبسوط 252 /3؛ تحریر الاحکام 98 /3؛ جامع المقاصد 252 - 251 /7؛ جواهر الکلام 340 - 339 /2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 169
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مستراح» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
- اخراج محترمات از مستراح، انحراف در مستراح، چاه مستراح، حکایت اذان در مستراح، قرائت قرآن در مستراح، مکث زیاد در مستراح، نماز در مستراح
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مستراح به زیرصفحه مستراح/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.