لفظ محکم
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
لفظ محکم : لفظ دارای ظهور در یک معنا
لفظ محکم، از اقسام الفاظ واضح الدلاله و مقابل لفظ متشابه بوده و عبارت است از لفظی که دلالت آن بر معنایش روشن میباشد. بنابراین، لفظ محکم، بین لفظ نص و ظاهر، مشترک است؛ به این بیان که اگر در لفظ واضح الدلالة، احتمال دیگری داده نشود، به آن نص، و در صورتی که احتمال خلاف داده شود و آن احتمال مرجوح باشد، به آن ظاهر میگویند، مانند آیه: « ان الله لا یظلم الناس شیئا » [۱] که به دلیل وضوح دلالت الفاظش بر معانی آنها، از آیات محکم به شمار میرود.
نکته:
اصولیون اهل سنت لفظ محکم را این گونه تعریف کردهاند: لفظی است که بر معنای خود به وضوح دلالت میکند و احتمال تأویل، تخصیص و نسخ در آن وجود ندارد.
پانوشت
منابع
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه (65-66)
- اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 323
- کتاب التعریفات : صفحه 89
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 101
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه 158
- مبادی فقه و اصول : صفحه 24
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 17
- اصطلاحات الاصول : صفحه (232-233)
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 15
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «لفظ محکم» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه لفظ محکم به زیرصفحه لفظ محکم/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه (232-233)، 233
- اصول الاستنباط : صفحه 173
- اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 163، 165، 356
- اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 323
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 17، 27
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 101
- القرآن الکریم سوره 10 ، آیه 44
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 231
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 641
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 2 : صفحه 159
- علوم القرآن : صفحه 172
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه 158
- قوانین الاصول : صفحه 345
- کتاب التعریفات : صفحه 89
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 65
- مبادی فقه و اصول : صفحه 24
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 15