قیّم ( قرآن )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قیّم ( قرآن ) : یکی از اوصاف قرآن
یکی از اوصاف قرآن «قیّم» به معنای استوار و مستقیم است. «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنزَلَ عَلَی عَبْدِهِ الْکِتَابَ وَلَمْ یَجْعَل لَّهُ عِوَجَا ** قَیِّمًا لِّیُنذِرَ بَأْسًا شَدِیدًا مِن لَّدُنْهُ… »؛ «ستایش خدایی را که این کتاب (آسمانی) را بر بنده خود فروفرستاد و هیچ‌گونه کژی در آن ننهاد؛ (کتابی) راست و درست، تا (گناهکاران را) از جانب خود به عذابی سخت بیم دهد» (کهف// 1 - 2) .
در این آیه «قیّماً» صفت «الکتاب» است و با فاصله آمده و در اصل «نزل علی عبده الکتاب قیّماً» بوده است. علامه طباطبایی (ره) می‌گوید: چون قرآن مشتمل بر دین قیّم است، دینی که مصالح دنیوی و اخروی انسان را تأمین کرده است؛ چنان‌که خود می‌گوید: «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ الْقَیِّمِ» (روم// 43) ، از این رو آن را به صفت «قیّم» وصف کرده‌اند.
برخی گفته‌اند قرآن را «قیّم» گفته‌اند؛ چون مستقیم و معتدل است و هیچ‌گونه افراط و تفریط، اختلاف، تناقض، تفاوت و کژی در آن وجود ندارد.
منابع
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 13 : صفحه 238
- قاموس قرآن جلد 6 : صفحه 50
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 344
- التفسیر الکبیر جلد 1 : صفحه 16