قول (قرآن)
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قول (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن
«قول» یکی از اسامی و صفات قرآن است. «قول» به معنای کلام یا لفظی است که بر زبان میآید. آیه 51 سوره قصص میفرماید: «وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ»؛ «ما آیات قرآن را یکی پس از دیگری برای آنان آوردیم؛ شاید متذکر شوند».
علامه طباطبایی (ره) در ذیل آیه مذکور میفرماید: توصیل از باب تفعیل مفید تکثیر است و معنای آیه این است که ما نازل کردیم بر آنها قرآن را پیدرپی؛ یعنی آیهای پس از آیهای و نیز سورهای در پی سورهای دیگر.
بنابراین، در آیه مذکور کلمه «قول» بر «قرآن» اطلاق شده است.
همچنین آیه 13 سوره طارق میفرماید: «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ»؛ «این (قرآن) سخنی است که حق را از باطل جدا میکند». در این آیه نیز «قول» از اوصاف قرآن شمرده شده است. علامه طباطبایی (ره) میفرماید: ضمیر «انه» به قرآن برمیگردد؛ بنابراین، «قول» وصف قرآن خواهد بود؛ یعنی قرآن کلامی قاطع و روشنگر (حق و باطل) است.
منابع
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 16 : صفحه (53-54)
- تاریخ قرآن : صفحه 32
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 275
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 261