عملکردها

قصد قربت ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اخلاص: انجام عمل، تنها برای خدا.

منظور از اخلاص در فقه آن است که مکلّف در عمل عبادی خود جز قصد قربت و عبودیّت برای پروردگار، هیچ انگیزه دیگری نداشته باشد؛ خواه به نحو استقلال یا انضمام. در قرآن کریم 1 و روایات معصومان علیهم السّلام 2 بر لزوم اخلاص در طاعات و عبادات تأکید و در فقه در باب‌های مربوط به عبادات مانند صلات و صوم به عنوان رکن اصلی نیّت مطرح شده است.

خلوص در نیّت عمل عبادی، شرط و عبادت بدون آن باطل است. رذیلت مقابل فضیلت اخلاص، ریا (--' ریا) است که موجب بطلان عمل عبادی است. 3 البته وجود پاره‌ای اغراض تبعی در عبادت با اخلاص منافات ندارد و موجب بطلان عمل نمی‌شود مانند آن که در غسل یا وضو در کنار غرض اصلی یعنی انجام عمل به قصد قربت، نیّت تبعی خنک یا پاکیزه شدن را نیز داشته باشد. به این جهت فقها در مسأله دریافت مزد برای نماز و روزه میّت، بر منافات نداشتن آن با قصد قربت تصریح کرده‌اند. 4

1 - بیّنه 5.

2 - وسائل الشیعة 1 64 - 73.

3 - مستمسک العروة 6 20 - 21.

4 - الحدائق الناضرة 11 53.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 315

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «قصد قربت ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اخلاص ( فقه )، خلوص ( اخلاص )، قصد تقرب ( فقه )

اعم

قصد ( فقه )

اخص

به لحاظ تجهیز میت:
قصد قربت در جریده، قصد قربت در حنوط، قصد قربت در دفن میت
به لحاظ طهارت:
قصد قربت در غسل
به لحاظ عبادات:
قصد قربت در امر و نهی، قصد قربت در عبادت
به لحاظ عقد:
قصد قربت در حبس، قصد قربت در رقبی، قصد قربت در سکنی، قصد قربت در عُمْرَی، قصد قربت در وقف

وابسته

اذان به قصد قربت، تقصیر در منا، ریا در عبادت ( فقه )، عبادت برای بهشت، عبادت برای دفع عقاب، غایت امتثال، قرب الهی ( فقه )، قصد وجه ( فقه )، نیت (قصد قربت)، هبه به قصد قربت، هدیه به قصد قربت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قصد قربت ( فقه ) به زیرصفحه قصد قربت ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50

  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 33 : صفحه 228
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 315
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 436
  • مستمسک العروة الوثقی جلد 4 : صفحه 251
  • مهذب الاحکام جلد 4 : صفحه 171، 205