قسم به قرآن ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قسم به قرآن ( علوم قرآنی ) : یکی از موارد قسم در قرآن
فایده سوگند به قرآن، نشان دادن عظمت و بزرگی خداوند و این کتاب آسمانی و همچنین توجه‌دادن هر چه بیشتر انسان به آیات درخشان آن و دقت و مطالعه در آن است تا انسان بتواند با شناخت بیشتر از قوانین حیات‌بخش قرآن، آن را به کار بسته، به سعادت دو جهان برسد.
از قَسَم‌های با اهمیت قرآن، سوگند به خود قرآن است. در حدود پنج مورد به قرآن کریم قسم یاد شده است که عبارتند از:
1. «یس ** وَالْقُرْآنِ الْحَکِیمِ ** إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ ** عَلَی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ»؛ «یس (یا سین) ، سوگند به قرآن حکمت‌آموز، که تو از پیامبرانی، بر راهی راست» (یس// 1 - 4) .
2. «حم ** وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ»؛ «حا میم، سوگند به کتاب روشنگر» (دخان// 1 - 2) .
3. «ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِیدِ»؛ «قاف، سوگند به قرآن با مجد و عظمت» (ق// 1) .
4. «ص وَالْقُرْآنِ ذِی الذِّکْرِ»؛ «صاد، قسم به قرآن پندآموز» (ص// 1) .
5. «حم ** وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ ** إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لَّعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ»؛ «حا. میم، سوگند به کتاب روشنگر، ما آن را به هیئت قرآنی عربی پدید آورده‌ایم؛ باشد که تعقل کنید» (زخرف// 1 - 3) .
همه مفسران معتقدند که در آیات پنجگانه مزبور به قرآن مجید سوگند یاد شده، و از مؤیدات این نظر، آمدن اوصافی از قرآن در مُقْسَمٌ‌به (متعلق قسم) است.
منابع
- سوگندهای قرآنی : صفحه (106-112)
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 479
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 177
- المفردات فی غریب القرآن : صفحه 126
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 18 : صفحه 83
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 17 : صفحه 62
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «قسم به قرآن ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: