عملکردها

قسم به افعال الهی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

قسم به افعال الهی : یکی از موارد قَسَم در قران

برخی گفته‌اند خداوند در قرآن به سه چیز سوگند یاد کرده است: ذات؛ فعل؛ مصنوعات و مخلوقات الهی.

آیه شریفه: «وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا ** وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا ** وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا»؛ «سوگند به آسمان و آن کس که آن را برافراشت. و سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد. و سوگند به نفس (ناطقه) انسان و آن که او را نیکو بیافرید» (شمس// 5 - 7) از جمله قسم‌های خداوند به افعال خویش است.

در باره لفظ «ما» در آیات فوق، بین مفسران اختلاف است؛ برخی آن را مصدریه و عده‌ای «ما»ی موصوله به معنای «مَن» دانسته‌اند. بنابراین، در صورتی می‌توان این آیات را قسم به افعال الهی دانست که «ما» مصدریه باشد و در تقدیر این چنین فرض شود: «و السماء و بنائها و الأرض و طحواها و نفس و تسویتها».

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 55
  2. سوگندهای قرآنی : صفحه (67-69)
  3. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 467

اصطلاح‌نامه

اعم

قسمهای قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قسم به افعال الهی به زیرصفحه قسم به افعال الهی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 55
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 42
  • سوگندهای قرآنی : صفحه (67-69)
  • مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 467