قاعده تسامح در ادله سنن ( اصول فقه )

توضیح مفهومی

قاعده تسامح در ادله سنن ( اصول فقه ) : عمل به مفاد روایت ضعیفِ دلالت کننده بر وجوب یا استحباب چیزی، به عنوان امر مستحب

قاعده تسامح در ادله سنن، قاعده‌ای است که طبق آن، اگر روایت ضعیفی ـ مانند خبر واحد غیر عادل یا غیر ثقه ـ بر وجوب یا استحباب چیزی دلالت نماید، می‌توان آن را مستحب تلقی نمود؛ برای مثال، اگر خبر ضعیفی دلالت کند بر این که خواندن دو رکعت نماز در شبی خاص، فلان مقدار ثواب دارد، مکلف می‌تواند آن نماز را به عنوان مستحب به جا آورد.

برای اثبات قاعده، به اخبار ' من بلغ ' استدلال شده است که مضمون آنها این است:

اگر در روایت منسوب به پیامبر (ص) وعده پاداش و اجر بر انجام عملی داده شده باشد و کسی آن کار را به شوق رسیدن به آن پاداش انجام دهد، به او ثواب می‌رسد، اگر چه در واقع چنین سخنی از رسول خدا (ص) نباشد.

گروهی از فقها همانند مرحوم ' شیخ صدوق '، ' علامه حلی ' و ' شیخ انصاری ' این قاعده را رد نموده و گفته‌اند: استحباب، حکم شرعی است و اثبات حکم شرعی به دلیل معتبر نیاز دارد و این ادعا که در اخبار تسامح، ضعف سند را نادیده می‌گیرند، پذیرفتنی نیست.

اما برخی هم چون مرحوم ' آخوند خراسانی ' می‌گویند: با این اخبار، استحباب نفس عمل ثابت می‌شود.

نیز ر.ک:اخبار من بلغ.

منابع

1. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه (273-274)
2. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 214
3. مصباح الاصول جلد 2 : صفحه (318-322)
4. المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 141
5. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 533
6. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه (519-520)
7. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 508
8. انوار الاصول جلد 3 : صفحه (90-108)
9. ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (531-536)
10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «قاعده تسامح در ادله سنن ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تسامح در ادله سنن ( اصول فقه )، قاعده تسامح

وابسته

اخبار من بلغ، استحباب ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قاعده تسامح در ادله سنن ( اصول فقه ) به زیرصفحه قاعده تسامح در ادله سنن ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 208
• اصطلاحات الاصول : صفحه 189، 190
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 132، 138
• المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 429
• المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 141، 144، 145، 151، 160
• انوار الاصول جلد 2 : صفحه 214
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه (90-108)، 91، 93، 95، 96، 98، 103
• ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (531-536)
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 121، 123
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 267
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 293
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 175
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه (273-274)، 274، 275
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 383
• فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 408
• مصباح الاصول جلد 2 : صفحه (318-322)، 320، 321
• منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 518، 519
• منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 508، (519-520)، 533
• نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 277