عملکردها

فضیلت تأمل در قرآن

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

فضیلت تأمل در قرآن : فضیلت و پاداش تأمل و تدبّر در قرآن

روایات اسلامی برای تدبّر و تأمّل در قرآن فضایل زیادی برشمرده‌اند. امام صادق (ع) فرمودند: «قرآن مشعل فروزان هدایت و چراغ راه در تاریکی‌ها است». پس باید برای کسب نور، چشم بصیرت را بگشاییم؛ زیرا تفکر، حیات قلب هر انسان آگاهی است.

همچنین آن حضرت درباره آیه «یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِهِ » (بقره// 121) فرمودند: «حق تلاوت قرآن، تفکر و توقف در هر آیه‌ای است که بهشت و جهنم را مطرح می‌کند».

آن حضرت در مقام دعا عرضه می‌داشت: «پروردگارا! عهدنامه خود را منتشر ساختی، پس نگاه مرا در آن، عبادت و قرائتم را تفکر، و تفکرم را موجب عبرت قرار ده. خدایا! قرائتم را بی‌تفکر قرار مده و نظرم را در قرآن توأم با غفلت مگردان»

امام علی (ع) فرمودند: «ألا لا خیر فی قرائة لا تدبّر فیها؛ آگاه باشید که تلاوت بدون تفکر خیری ندارد».

پیامبر اسلام (ص) فرمودند: «وای به حال کسی که آیات الهی را بر زبان آوَرَد؛ ولی در آن‌ها تدبر نکند».

از امام سجاد (ع) نیز نقل شده که آیات قرآن خزینه‌های حکمت ربانی است؛ پس درِ خزانه را که می‌گشایی، باید در آن نظر کنی و با تفکر، جواهر معانی و حکمت‌ها را بیرون آوری.

از روایات اسلامی به خوبی به دست می‌آید زیاد خواندن قرآن در قیاس با خوب خواندن و تدبّر و اندیشیدن در آن، فضیلت کمتری دارد.

امام رضا (ع) در حدیثی به نقل از جد بزرگوارش درباره آیه «فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ» (مزمل// 20) فرمودند: «|ما تیسّر منه لکم فیه خشوع القلب و صفاء السّرّ|؛ آن مقدار (قرآن) بخوانید که در آن خشوع قلب و صفای باطن و نشاط روحانی و معنوی باشد».

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 368
  2. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 62
  3. قرآن در احادیث اسلامی : صفحه 63
  4. مشکاة الأنوار فی غرر الاخبار : صفحه 89
  5. تفسیر نمونه جلد 11 : صفحه 401
  6. تفسیر نمونه جلد 25 : صفحه 199
  7. البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 29
  8. پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن : صفحه 31
  9. اسباب النزول : صفحه 137

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «فضیلت تأمل در قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

فضیلت تفقه در قرآن، فضیلت فهم قرآن

اعم

فضایل عمومی قرآن

وابسته

تأنی و تأمل در قرآن

منابع

  • آداب تلاوت قرآن : صفحه 137
  • اسباب النزول : صفحه 137
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 368
  • البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 29
  • القرآن الکریم و روایات المدرستین : صفحه 193
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 62
  • تفسیر نمونه جلد 11 : صفحه 401
  • تفسیر نمونه جلد 25 : صفحه 199
  • جامع الاخبار و الاثار عن النبی و الائمة الاطهارعلیهم السلام جلد 1 : صفحه 202
  • قرآن در احادیث اسلامی : صفحه 63
  • مشکاة الأنوار فی غرر الاخبار : صفحه 89
  • پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن : صفحه 31