فصل (قرآن)

توضیح مفهومی

فصل (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

«فصل» مصدر و به معنای جداکردن دو یا چند چیز از یکدیگر است، و در امور مادی، اعتباری و معنوی به‌کار می‌رود.

«فصل» یکی از اسامی و صفات قرآن است که در آیه 13 سوره طارق به آن اشاره شده است: «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ»؛ «این (قرآن) سخنی است که حق را از باطل جدا می‌کند».

استعمال مصدر (فصل) در آیه فوق برای قرآن، به معنای فاعل و برای مبالغه‌ی در آن است؛ یعنی قرآن حقیقتاً جداکننده حق و باطل است.

قول فصل، یعنی سخن جدّی و قاطعی که حق را از باطل جدا می‌کند و هرگز قابل نقض و ابرام نیست. این تعبیر را بیشتر در قضاوت‌های مهم و حل اختلافات به کار می‌برند و می‌توان گفت قول فصل، آن سخن نهایی است که چون و چرا ندارد و جای شک و تردید باقی نمی‌گذارد. دو دیدگاه درباره «قول فصل» وجود دارد:

1. اشاره به معاد است؛ 2. وصف و اسم قرآن است؛ زیرا قرآن سخن قاطعی است که حق را از باطل جدا می‌کند و جای ابهام و تردید باقی نمی‌گذارد.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 374
2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 261
3. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 324
4. قاموس قرآن جلد 5 : صفحه 180
5. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 273
6. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
7. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 64
8. هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 37
9. تاریخ قرآن : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

منابع

• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 273
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 3440
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 261
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 10
• تاریخ قرآن : صفحه 32
• تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 374
• شناخت نامهای قرآن : صفحه 118
• قاموس قرآن جلد 5 : صفحه 180
• قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 64
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 324
• هفده گفتار در علوم قرآن : صفحه 37