عملکردها

عکس ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

عکس ( اصول فقه ) : انتفای حکم به سبب انتفای علّت قیاس ـ وصف جامع ـ

عکس یا انعکاس، به معنای ملازمه در عدم است که از انتفای علت، انتفای معلول لازم آید.

در قیاس هر جا علت آن احراز شود، اطراد و انعکاس وجود دارد؛ یعنی از وجود علت قیاس (وصف جامع) وجود حکم لازم می‌آید (اطراد) و از نبود علت قیاس، نبودن حکم لازم می‌آید (عکس) .

' فخر رازی ' می‌نویسد:

معتزله عکس را در علل، واجب نمی‌دانند، اما اشاعره عکس را در علل عقلی، واجب می‌شمارند و در علل شرعی واجب نمی‌دانند. [۱]

برخی نیز اعتقاد دارند هر جا علت قیاس احراز شود، اطراد و انعکاس وجود دارد [۲].

پانوشت

  1. المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 261
  2. دانشنامه حقوقی جلد 2 : صفحه 483

منابع

  1. اصول الفقه جلد 4 : صفحه 130
  2. الاحکام فی اصول الأحکام جلد 3,4 : صفحه 207
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

عدم عکس

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عکس ( اصول فقه ) به زیرصفحه عکس ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 238
  • اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 238، 241
  • اصول الفقه جلد 4 : صفحه 130
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 182، 206، 207
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 3,4 : صفحه 207
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 261
  • دانشنامه حقوقی جلد 2 : صفحه 483