ظن لفظی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ظن لفظی : ظنّ به مراد متکلم از راه اصول لفظی
ظن لفظی، ظنی است که از راه اصول لفظی به مراد متکلم برای اهل عرف ایجاد می‌گردد.
توضیح:
برای کشف مراد متکلم هنگام شک در آن، اسباب و راه هایی وجود دارد که اهل لسان و عرف به آنها تکیه می‌کنند. این راه‌ها یا علمی است و یا ظنی. یکی از راه‌های ظنی‌ای که دلیل خاص بر اعتبار آن اقامه شده، اصول لفظی است که عرف در محاورات خود برای کشف مراد متکلم، به آنها تمسک می‌نماید، مانند: اصالة الحقیقه و اصالة عدم القرینه، که به ظن حاصل از اجرای این اصول، ظن لفظی می‌گویند.
نکته:
تکیه بر مطلق ظن برای کشف مراد متکلم، در عرف و شرع مورد قبول نیست، بلکه آن چه در عرف پذیرفته شده و شرع نیز آن را امضا کرده، رجوع به ظنون خاص بوده که ظن حاصل از اجرای اصول لفظی، از آن جمله است.
منابع
- بدایع الافکار : صفحه 89
- شرح رسائل جلد 1 : صفحه (222-223)
- فرهنگ نامه اصول فقه