عملکردها

ظاهر قرآن

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ظاهر قرآن : معنای آشکار آیات قرآن

ظاهر یا ظَهر قرآن، در مقابل باطن یا بطن قرآن است. این دو اصطلاح در روایات با صراحت ذکر شده‌اند.

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «|ما نَزَلَ مِن القرآن مِن آیةٍ إلّا و لها ظَهرٌ و بَطنٌ|». و نیز فرمود: «|إنّ للقرآن ظهراً و بطناً و لبطنه بطناً إلی سبعة أبطن|».

منظور از ظاهر قرآن، معنایی است که هر آشنای به لغت عرب بی‌درنگ آن را می‌فهمد. البته ظاهر در صورتی حجت است که قرینه عقلی یا نقلی معتبر بر خلاف آن نباشد؛ مانند: «وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَیْدِیَهُمَا»؛ «و مرد و زن دزد دستشان را جدا کنید» (مائده// 38) . از کلمه «فاقطعوا» دو احتمال به ذهن می‌آید: 1. جدا ساختن دست؛ 2. مجروح کردن آن. ولی چون احتمال اول رحجان دارد، گفته‌اند آیه در معنای قطع، ظاهر است.

نیز ر.ک:باطن قرآن.

منابع

  1. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه (72-74)
  2. علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 101
  3. علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 78
  4. مدخل التفسیر : صفحه 161
  5. فرهنگ معارف اسلامی : صفحه 159
  6. قرآن در اسلام : صفحه 35
  7. شناخت قرآن : صفحه 253
  8. تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه 183

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «ظاهر قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ظهر قرآن

وابسته

باطن قرآن، تفسیر ظاهر قرآن، تنزیل قرآن، حدیث ما نزل من القرآن من آیه الا و لها ظهر و بطن، زبان قرآن ( علوم قرآنی )، طامات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ظاهر قرآن به زیرصفحه ظاهر قرآن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 225
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه (169_171)
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 58
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 26
  • المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 220
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه (72-74)
  • برهان روشن (البرهان علی عدم تحریف القرآن) : صفحه 183
  • تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه 183
  • شناخت قرآن : صفحه 251، 253
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 78، 101
  • فرهنگ معارف اسلامی : صفحه 159
  • قرآن در اسلام : صفحه 35
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 137
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 5 : صفحه 138، 139، 140، 149، 205
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 44، 58، 68، 151
  • مدخل التفسیر : صفحه 161
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 87، 171