طبقه مفسران شیعه عصر تدوین
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
طبقه مفسران شیعه عصر تدوین : مفسران شیعی میانه قرن دوم هجری
با توجه به این‌که عصر تدوین تفسیر را معمولاً اواخر عهد بنی‌امیه و ابتدای عهد بنی‌عباس (133 ق) دانسته‌اند، طبقه مفسران شیعه عصر تدوین بر طبقه سوم (از طبقات هفتگانه مفسران شیعه که در مستند طبقات مفسران شیعه آمده است) منطبق می‌شود. این طبقه شامل جمعی از اصحاب ائمه علیهم السلام است که به تفسیر یا تألیف در باره علم تفسیر شهرت یافته‌اند. معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:
1. ابان بن تغلب (م 141 ق) : از اصحاب امام سجاد و امام باقر (ع) و صاحب کتاب‌های ~معانی القرآن~ و ~القراءات~ است.
2. ابوبصیر یحیی بن قاسم اسدی (م 148 ق) : وی از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السلام و دارای کتابی در باره تفسیر قرآن است.
3. ابوحمزه ثمالی (م 150 ق) : وی از اصحاب امام سجاد (ع) است. ثعلبی در تفسیر خود از تفسیر ابوحمزه ثمالی نقل و به آن اعتماد کرده و نجاشی او را از جمله مولفان شیعه در تفسیر قرآن دانسته است.
4. حصین بن مخارق، معروف به ابوجناده سلولی: از اصحاب امام صادق (ع) و به نقل ابن‌ندیم از قدمای مولفان شیعه است.
5. حسین بن سعید، معروف به حسین اهوازی: وی از اصحاب امام رضا (ع) و به نقل ابن‌ندیم از مؤلفان شیعه است.
6. علی بن اسباط: وی از اصحاب امام رضا (ع) و از بزرگان علما در تفسیر قرآن و حدیث است.
نیز ر.ک:طبقات مفسران شیعه.
منابع
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 3 : صفحه 481
- تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (202-204)
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه (80-83)
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه 53