طباق مجازی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
طباق مجازی : جمع الفاظی با معانی مجازی متضاد در یک عبارت
یکی از انواع طباق که از انواع اسلوب بدیعی قرآن به شمار می‌آید «طباق مجازی» است که در آن دو واژه متضاد در معنای مجازی خود به کار رفته‌اند؛ یعنی الفاظی با معانی مجازی متضاد در یک جمله ذکر شود؛ مانند:
1. «أَوَ مَن کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ»؛ «آیا کسی که مرده(دل) بود و زندهاش گردانیدیم» (انعام// 122) .
2. «وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاء وَلَا الْأَمْوَاتُ»؛ «و زندگان و مردگان یکسان نیستند» (فاطر//22) .
3. «وَمَا یَسْتَوِی الْأَعْمَی وَالْبَصِیرُ»؛ «و نابینا و بینا یکسان نیستند» (غافر//58) .
در این آیات، «مرده و زنده» و «نابینا و بینا» که با هم متضادند، در معانی مجازی خود، یعنی ضلالت و هدایت، استعمال شده‌اند.
نیز ر.ک:طباق، طباق حقیقی.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 325
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 455
- کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 3 : صفحه 159
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «طباق مجازی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه طباق مجازی به زیرصفحه طباق مجازی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.