عملکردها

شرط جریان برائت عقلی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

شرط جریان برائت عقلی : امر لازم در جواز اجرای برائت عقلی

شرط جریان برائت عقلی، این است که مکلف برای یافتن حکم واقعی در منابع معتبر به جست‌و‌جو و تفحص بپردازد و بعد از ناامید شدن از دست یابی به آن، به برائت عقلی عمل نماید، زیرا هنگامی برائت جاری می‌شود که بیان و دلیلی از طرف شارع به مکلف نرسیده باشد؛ بنابراین، اگر مکلفی که حکم واقعی را نمی‌داند به کتاب روایی معتبری ـ که ظن قوی به وجود دلیل در آن است ـ مثل ' وسائل الشیعة ' مراجعه نمود و دلیلی بر تکلیف پیدا نکرد، می‌تواند برائت عقلی جاری کند و در صورت مخالفت با حکم واقعی، چون عقاب او از مصادیق عقاب بلابیان است، عقل به عدم عقاب او حکم می‌نماید.

در کتاب ' کفایة الاصول ' آمده است:

' و أما البرائة العقلیة: فلا یجوز اجراؤها الا بعد الفحص و الیأس عن الظفر بالحجة علی التکلیف لما مرت الاشارة الیه من عدم استقلال العقل بها الا بعدهما ' [۱].

پانوشت

  1. کفایة الاصول : صفحه 424

منابع

  1. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 135
  2. ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (473-474)
  3. فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 278
  4. فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 301
  5. فرائد الاصول جلد 2 : صفحه (510-512)
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

برائت عقلی، شرط جریان برائت نقلی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شرط جریان برائت عقلی به زیرصفحه شرط جریان برائت عقلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (473-474)
  • ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 135
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 256
  • فرائد الاصول جلد 2 : صفحه (510-512)
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 278، 301
  • کفایة الاصول : صفحه 397، 424